Op naar een fossiel­vrije Amster­damse Haven

“Vaak moet er iets gebeuren voordat er iets gebeurt” – zo luidden de wijze woorden van Johan Cruijff. Dit citaat geldt inmiddels zo ongeveer als vaste leus in onze strijd voor de verduurzaming van de Amsterdamse haven. In het kader van de huidige klimaatcrisis moet er in de Amsterdamse haven namelijk echt wat gaan gebeuren: deze is nog te afhankelijk van de op- en overslag van fossiele brandstoffen. Door middel van een initiatiefvoorstel proberen wij de gemeente op te roepen om hier een samenhangend actieplan voor te ontwikkelen.

Zorgen vanuit de samenleving

Ook vanuit de samenleving horen wij in toenemende mate uitingen van zorgen en verontwaardiging. De overheid vraagt veel van bewoners in de strijd tegen klimaatverandering. Woningen moeten aardgasvrij worden, we moeten minder vliegreizen maken en bovenal dierlijke eiwitten vermijden. Ondertussen blijven grote vervuilers en fossiele bedrijven buiten schot. De afspraken om fossielvrij te worden zijn nog veel te vrijblijvend en concrete resultaten en tussendoelen ontbreken.

De Partij voor de Dieren begrijpt de zorgen van de klimaatbeweging volledig en kan zich vinden in de onrust die men voelt. Ook wij dringen al langer aan op drastische veranderingen als het de Amsterdamse haven betreft. Niet alleen het kolentransport, maar het gehele systeem rondom fossiele brandstoffen moet op de schop. De haven doet namelijk ook aan de op- en overslag van benzine, diesel, kerosine en aardgas. Het uitfaseren hiervan gaat nu te langzaam om het klimaatdoel van 2050, zoals dit in het klimaatakkoord van Parijs is vastgelegd, te halen.

Klimaatakkoord van Parijs

In 2016 ondertekende de Europese Unie, mede namens Nederland, het klimaatakkoord van Parijs. Het doel? Het tegengaan van de opwarming van de aarde.[1] Gemeente Amsterdam stelde daaropvolgend een aantal doelen voor de CO2-reductie op: in 2025 een vermindering van 5 procent, in 2030 van 55 procent en in 2050 met 95 procent. Hiervoor schreef de gemeente de Routekaart Amsterdam Klimaatneutraal 2050. Hierin staat als doelstelling opgenomen: “Vanaf 2050 is de haven van Amsterdam een volledig duurzaam energie- en brand-stoffencluster met groene waterstof, biobrandstoffen en synthetische brandstoffen. We streven naar het uitfaseren van fossiele brandstoffen voor 2050.”[2]

Een schets van de huidige situatie

Maar wat zien we in de praktijk? Als je de bovenstaande informatie en de plannen van de gemeente in acht neemt, is het moeilijk te geloven hoe ver van “Parijs-proof” onze eigen haven is. Fossiele brandstoffen zijn op dit moment nog een vitaal deel van onze haveneconomie. De haven is de vierde haven van West-Europa en de grootste benzinehaven ter wereld. Zeker de helft van alle kerosine bestemd voor Schiphol is afkomstig uit de Amsterdamse haven. Hiermee is Amsterdam verantwoordelijk voor het faciliteren van een belangrijk deel van de CO2-uitstoot veroorzaakt door Schiphol.

De rol van de gemeente

Als 100% aandeelhouder van het havenbedrijf en als eigenaar van de grond waar deze bedrijven gevestigd zijn, heeft de gemeente een belangrijke rol om de energietransitie te versnellen en aan te jagen door scherpe afspraken te maken met het havenbedrijf. Er zal binnen de haven een grote omslag moeten plaatsvinden, om zo te zorgen dat Amsterdam kan bijdragen aan het realiseren van onze mondiale klimaatdoelen. Theorie en praktijk lopen op dit gebied nog te veel uiteen: het uitfaseren van fossiele brandstoffen gaat nu te langzaam en is door de gemeente nog niet gekoppeld aan concrete plannen. Daarom dient raadslid Anke Bakker het initiatiefvoorstel in genaamd ‘Maak de haven Parijs-proof!’, waarin ze de gemeente oproept om 1. een transitieplan te ontwikkelen en deze inzichtelijk te maken; 2. in dit transitieplan op te nemen in hoeverre havenbedrijven in 2030 en 2040 nog economisch afhankelijk zijn van de op- en overslag van fossiele brandstoffen en welke ruimtelijke impact dit heeft; 3. dit actieplan te delen met de gemeenteraad.

Lees het volledige initiatiefvoorstel hier.

[1] https://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/klimaatverandering/klimaatbeleid

[2] https://www.amsterdam.nl/bestuur-organisatie/volg-beleid/coalitieakkoord-uitvoeringsagenda/gezonde-duurzame-stad/klimaatneutraal/

Inhoudsopgave