Het nieuwe ARTIS: nu nog te vroeg, maar het zaadje is geplant...

Begin dit jaar diende de Partij voor de Dieren het voorstel in om ARTIS te transformeren van een dierentuin naar een stadspark zonder dieren in gevangenschap. Dit voorstel ontketende een landelijke discussie. Tijdens een recente raadsvergadering werd het plan besproken. Fractievoorzitter Anke hield een bewogen betoog voor het voorstel, dat uiteindelijk helaas geen meerderheid behaalde. Wel sprak de wethouder zijn waardering uit over het aanwakkeren van de discussie. De Partij voor de Dieren beschouwt het als een overwinning dat het debat breed gevoerd is en dat het mensen aan het denken heeft gezet.

Dierentuinen houden ons een sprookje voor
Anke begon haar betoog met het vragen van aandacht voor het aantal bedreigde diersoorten: maar liefst 14.000. Een gigantisch probleem dat niet wordt opgelost zo lang de mensheid doorgaat met het vernietigen de aarde. Anke: “en ondertussen houden dierentuinen ons een sprookje voor dat zij met hun fokprogramma’s een belangrijke rol spelen bij soortenbehoud.”

Dit is pertinent niet waar. Anke: “dierentuinen zijn niets meer dan een commerciële ark van Noach met bijna uitsluitend dieren die compleet afhankelijk zijn gemaakt van menselijke verzorging. En al was het wel waar: het is en blijft onethisch om dieren op te sluiten als object, met ze te fokken en ze te doden als ze overschot zijn. Dieren zijn geen voorwerp die je als expositie of show neerzet.”

Een bredere emancipatiestrijd
Anke benadrukte dat mensen vaak vergeten dat ook zij dieren zijn. Waar menselijke dieren basisrechten hebben, zoals op vrijheid en leven, krijgen niet-menselijke dieren deze niet, en worden zij opgesloten, gereduceerd tot object en gedood. Anke vroeg: “Wat geeft ons dat recht? Niet-menselijke dieren hebben ook recht op een leven - een vrij leven. We zouden ze als gelijkwaardig moeten behandelen. Dieren zijn er niet voor de mens om over te heersen.”

Anke reflecteerde op de gevoeligheden rondom machtsverhoudingen en vergelijkingen tussen mensen en dieren. Met een verwijzing naar een eerdere discussie met raadslid Carla Kabamba bood ze opnieuw haar excuses aan voor pijn die toen onbedoeld was veroorzaakt, welke Kabamba accepteerde. Naar aanleiding daarvan paste Anke een paragraaf in het voorstel aan. Ze lichtte nog extra toe: "ik pleit er dus voor dat we onze emancipatiestrijd voor de vrijheid van onderdrukte groepen moeten verbreden naar niet-menselijke dieren. Daarmee wil ik leed van onderdrukte mensen absoluut niet bagatelliseren. Ik wil dus alleen dat we onze strijd verbreden. Dat we inzien en erkennen dat we hartje Amsterdam dieren als museumstukken opsluiten en dat dat niet oké is, dat het onrecht is."

Geen meerderheid, wel een zaadje geplant
Van wethouder Scholtes (D66) kreeg Anke complimenten voor het aanwakkeren van de discussie. “We zijn het misschien niet eens,” zei hij, “maar als het gaat over het nadenken over onze plek [als mens], vind ik dat wel degelijk iets wat we als college en als gemeenteraad moeten doen. Het lid Bakker heeft hieraan bijgedragen.”

Meer info:

• Lees hier meer over het voorstel.
• Lees hier onze reactie op de bestuurlijke reactie.
• Lees hier onze reactie op het Masterplan van ARTIS.
• Bekijk hier het hele betoog van Anke: