Komst van wind­turbine bedreigt dieren en natuur De Hoge Dijk

De gemeente heeft Zuidoost aangewezen als zoekgebied voor het plaatsen van nieuwe windturbines. De geplande locatie, slechts op 600 tot 700 meter van natuurgebied De Hoge Dijk, roept zorgen op bij natuurbeschermers en buurtbewoners. De Partij voor de Dieren deelt de zorgen over de impact van de enorme turbines, die 210 meter hoog zullen zijn, op de dieren en de natuur in dit unieke gebied. Samen met Pieter van der Linden, vrijwilliger bij natuurvereniging De Ruige Hof, en Frank van Groen van de Vogelwerkgroep Amsterdam, verkende fractievoorzitter Anke het gebied.

Een uniek stukje rust en natuur in een drukke stad
Samen met Pieter, één van de bijna 40 vrijwilligers die het gebied onderhouden, loopt fractievoorzitter Anke door het natuurgebied. De vele (vogel)wandelingen die door het gebied worden georganiseerd, zijn bekend in de regio. Pieter voorziet ons van een privéwandeling en legt uit wat het gebied zo uniek maakt. “Ik denk dat het vooral de variatie in het terrein is die het interessant maakt voor veel vogels. Er zijn waterpartijen, er is rietland, grasland, weidegrond, grienden, bosgebied. Die variëteit in biotopen op zo’n kleine postzegel is heel waardevol.”

In het gebied verzamelt zich een hele grote diversiteit aan vogelsoorten. Roofvogels en uilen, passanten van Natura 2000 naar Natura 2000, lokale overwinteraars én soorten die in Afrika of in Zuid-Europa overwinteren en die hier broeden. “Onder andere de nachtegaal en de spotvogel. Zij imiteren de geluiden van de jungle en mengen die met de geluiden die ze van hier kennen,” schrijft Anja, al tien jaar vrijwilliger in het gebied. Het benadrukt maar weer hoe bijzonder de vogels die hier naartoe komen zijn.

De vogels vinden hier veel rust omdat er zo weinig menselijke verstoring is, vertelt Pieter. Bovendien is de ligging naast een spoordijk gunstig. “De begroeiing tegen deze dijk wordt niet verstoord, want er komen geen mensen. Dit geeft rust in het broedseizoen. Goudvinken en nachtegalen broeden hier graag omdat het snel opwarmt door de helling én het onverstoord is.” Maar nu dreigt er een grote verstoring, namelijk van een windturbine zo’n 600 meter verderop.

De klap van een wiek
Frank, van de Vogelwerkgroep Amsterdam, legt uit dat grote windturbines risico’s opleveren voor vogels. Hij noemt er twee. “Allereerst is er de directe sterfte doordat vogels tegen een draaiende wiek vliegen,” zegt hij. Dit leidt gemiddeld tot enkele tientallen vogelslachtoffers per windmolen per jaar. “Dan wordt vaak gezegd: ‘dat valt toch mee, katten doden veel meer vogels.’ Alleen niet elke vogel heeft evenveel kans om door een windmolen geraakt te worden.” Zo hebben kleine vogels, zoals roodborstjes, een kleinere kans om geraakt te worden dan grotere vogels. Daarnaast blijven kleinere vogelslachtoffers sneller onopgemerkt: grotere vogels dragen vaker een zender, waardoor hun sterfte beter geregistreerd wordt.

“Vooral grote vogels zoals roofvogels en uilen zijn kwetsbaar, omdat ze minder wendbaar zijn,” vervolgt Frank. Hij noemt het recente voorbeeld van een beschermde lammergier die omkwam na een botsing met de wiek van een turbine in de Wieringermeerpolder. Dergelijke ongelukken kunnen leiden tot een directe dood, maar ook een langzame, pijnlijke dood. In natuurgebied De Hoge Dijk broeden een hoop roofvogels en uilen, dus het plaatsen van een windturbine in dit gebied zal voor deze vogels een gevaar vormen.

Een tweede effect van windturbines is dat ze vogels afschrikken. Veel vogels zien de draaiende wieken, terecht, als gevaarlijk. “Hierdoor zoeken ze geen voedsel meer in die gebieden en verliezen ze een deel van hun leefgebied,” legt Frank uit. “Ze gaan dan niet dood, maar ze hebben zo wel een kleiner leefgebied. Uiteindelijk zal dat ook leiden tot een kleinere populatie.”

Waarom in beschermd natuurgebied?
Er leven, kortom, terechte zorgen over de plaatsing van een windturbine in het gebied. Frank: “we hebben in Nederland een aantal gebieden als natuurgebied bestempeld – Natuurnetwerk Nederland – omdat we het graag willen behouden. Als je dan iets industrieels als zo’n windmolenpark wil maken, doe dat dan niet ín het natuurgebied, maar daarbuiten!”

Het toegewezen groene gebied ligt ook bij omwonenden gevoelig. “De unieke beschermde natuur van De Hoge Dijk en het gelijknamige meertje naast deze woonwijken vormen voor veel gezinnen de enige toegankelijke groene vakantie- en vrijetijdsbestemming,” schrijft Marleen Helleman on een opiniestuk in Het Parool. “De ’s zomers snikhete huurwoningen hebben vaak geen tuin en soms zelfs geen balkon. Door de verdichtingsbouw verdwijnen hier binnenkort honderden bomen en hele arealen aan ander verkoelend groen.”

De omschakeling naar duurzame energiebronnen is hoognodig, dat staat buiten kijf. Maar kwetsbare, schaarse natuurgebieden zoals De Ruige Hof zijn hier te vaak de dupe van: dit zijn de plekken die worden aangewezen als plangebied. Er zijn beter geschikte plekken voor dergelijke plannen, waar de natuur, de dieren en ook omwonenden minder last van zullen ervaren. De Partij voor de Dieren blijft opkomen voor kwetsbare dieren en omwonenden die de dupe kunnen zijn van zulke ingrijpende plannen.