Schrif­te­lijke vragen van het lid Bakker inzake makaken ingeruild voor rode panda's en klein-klauw­otters

Toelichting: 

“Geen apen meer op de apenrots in ARTIS: makaken vertrekken naar dierentuin in Edinburgh,” kopte AT5 op 10 oktober 2024.[1] De makaken krijgen volgens ARTIS in hun reacties op Instagram “een verblijf dat meer geschikt is voor ze.” Dit juicht de Partij voor de Dieren toe. Het is goed nieuws dat er voor deze apen is gezocht naar een verblijf dat beter aan hun behoeftes voldoet. De Partij voor de Dieren hoopt dat de dierentuin hetzelfde wenst voor de vele andere dieren in ARTIS die meer ruimte en uitdaging nodig hebben. Als het gaat om de apen, dan vallen vooral de kleine cabines op waar de chimpansees en gorilla’s in opgesloten zitten. Deze intelligente en sociale mensapen verdienen veel meer ruimte dan dat ARTIS te bieden heeft.  

In een kort nieuwsbericht van ARTIS zelf[2] valt te lezen dat de apenrots een renovatie krijgt en dat deze plek straks bedoeld is voor de rode panda en de kleinklauwotter. Dit roept vragen op bij mensen op Instagram. Uit de reacties van ARTIS blijkt dat de rode panda die nu al in ARTIS leeft voorlopig blijft in het oude verblijf en dat er extra panda’s uit een andere dierentuin komen voor de vernieuwde apenrots. Op dit moment zijn er geen kleinklauwotters in ARTIS: hier gaat het dus om een nieuwe diersoort.   

De indiener van deze vragen vindt het belangrijk dat ARTIS open en eerlijk is over de plannen die zij hebben voor de dieren op hun grond, aangezien het gaat over kwetsbare levende wezens die niet voor hun eigen belangen kunnen opkomen. Heldere en volledige openbare informatie die de mogelijkheid geeft tot publieke discussie is daarom onmisbaar.  

Gezien het vorenstaande stelt ondergetekende, namens de fractie van Partij voor de Dieren, op grond van artikel 84 van het Reglement van orde gemeenteraad en raadscommissies Amsterdam, de volgende schriftelijke vragen: 

Over het vertrek van de makaken:  

1. Hoe komt de leefsituatie van de makaken in Edinburgh eruit te zien? In welk opzicht gaan ze er daar op vooruit qua ruimte en uitdaging? Graag een uitgebreide toelichting.  

2. Hoe ziet de huidige quarantaine van de makaken eruit? Hoelang duurt dit en waar leven ze nu? En hoe verloopt dit na aankomst in Edinburgh Zoo? Graag een uitgebreide toelichting.  

3. Voor welke andere dieren wordt er momenteel door ARTIS specifiek en actief gezocht naar geschiktere verblijven buiten ARTIS vanuit het inzicht dat die dieren in ARTIS niet in hun natuurlijke behoeftes worden voorzien? Graag een uitgebreide toelichting.  

Over de rode panda’s:  

4. Hoeveel extra rode panda’s zullen er naar ARTIS gehaald worden? Waar komen deze extra rode panda's vandaan?  

5. Hoe gaat ARTIS bijdragen aan het welzijn van deze rode panda's ten opzichte van de plek waar ze vandaan kwamen? Graag een uitgebreide toelichting.  

6. Welke concrete effecten hebben het opsluiten van de rode panda's in ARTIS op de bedreigde status van de rode panda in het wild? Graag een uitgebreide toelichting met voorbeelden specifiek voor de rode panda.  

7. Wat zijn de doelstellingen voor de rode panda populatie in ARTIS? Graag een uitgebreide toelichting met in ieder geval antwoorden op de onderstaande vragen:  

1. Hoe groot is de start-populatie?  

2. Hoe groot verwacht ARTIS dat de populatie is na vijf jaar, en na tien jaar?  

3. Is het eindpunt uitzetting in het wild? En zo ja: wanneer en waar?  

4. Worden individuen uit deze populatie ingezet ten behoeve van de internationale fokprogramma's? Zo ja: op welke manier?  

Over de kleinklauwotters:  

8. Hoeveel nieuwe kleinklauwotters zullen er naar ARTIS gehaald worden? Waar komen deze kleinklauwotters vandaan?  

9. Hoe gaat ARTIS bijdragen aan het welzijn van de kleinklauwotters ten opzichte van de plek waar ze vandaan kwamen? Graag een uitgebreide toelichting.  

10. Welke concrete effecten hebben het opsluiten van de kleinklauwotters in ARTIS op de kwetsbare status van de kleinklauwotter in het wild?[3] Graag een uitgebreide toelichting met voorbeelden specifiek voor de kleinkauwotters.  

11. Wat zijn de doelstellingen voor de kleinklauwotter populatie in ARTIS? Graag een uitgebreide toelichting met in ieder geval antwoorden op de onderstaande vragen:  

1. Hoe groot is de start-populatie?  

2. Hoe groot verwacht ARTIS dat de populatie is na vijf jaar, en na tien jaar?  

3. Is het eindpunt uitzetting in het wild? En zo ja: waar dan en wanneer?  

4. Worden individuen uit deze populatie ingezet ten behoeve van de internationale fokprogramma's? Zo ja: op welke manier?  

12. In het Masterplan schrijft ARTIS: “de combinatie van meerdere diersoorten samen in een verblijf werkt vaak positief voor betreffende soorten.” Waarom is er voor deze dieren (rode panda en kleinklauwotter) en deze combinatie gekozen? Op welke manier werkt deze combinatie positief voor deze twee diersoorten? Hoe verrijken zij elkaars leven? Graag een uitgebreide toelichting.  

13. Welke concrete plannen heeft ARTIS voor het aantrekken van andere nieuwe diersoorten? Graag een uitgebreide toelichting.  

Over de subsidieafspraken:  

De subsidieafspraken tussen ARTIS en de gemeente Amsterdam voor de jaarlijkse subsidie van 4 miljoen dateren uit 2018 en liepen tot 2022 (“Resultaatafspraken instandhoudingssubsidie ARTIS 2018-2022") [4].  

14. Wanneer worden er nieuwe afspraken gemaakt? En op welke manier wordt de gemeenteraad hierbij betrokken?  

Over de rol binnen het soortbehoudsprogramma:  

Op hun website meldt ARTIS dat deze dieren een ‘andere rol binnen het soortbehoudsprogramma’ hebben. “Binnen een Europees soortbehoudsprogramma zorgen meerdere dierentuinen samen voor een stabiele en gezonde populatie. Daarin leven ook dieren die zich niet voortplanten. Daarom zijn er dierentuinen nodig die bijvoorbeeld koppels van hogere leeftijd of groepen van hetzelfde geslacht kunnen huisvesten. Die plek is ARTIS straks zowel voor de kleine panda als de kleinklauwotter.”  

15. Wat is het geval met deze groepen dieren: zijn ze van hogere leeftijd en/of vooral van hetzelfde geslacht?   

16. Wat is precies de “andere rol” van deze dieren in het soortbehoudsprogramma? Graag een uitgebreide toelichting.  

17. Wat betekent het concreet voor de kleine panda's en kleinklauwotters dat ze niet bedoeld zijn om zich voort te planten? Hoe dragen ze dan bij aan het soortbehoudsprogramma dat ARTIS noemt? Graag een uitgebreide toelichting.  

18. Wat is precies de bijdrage van ARTIS aan de ‘stabiele en gezonde’ populatie van deze diersoorten, gezien hun ‘andere rol’? Heeft hun aanwezigheid nu niet primair recreatieve doeleinden, ofwel: bekeken worden door het publiek? Graag een uitgebreide toelichting.  

19. Blijven deze dieren de rest van hun leven in ARTIS?  

Over het ontwerp van het verblijf:  
Het verblijf wordt gerenoveerd voordat de nieuwe dieren hun intrek nemen. Het rotsachtige eiland krijgt beplanting en er komen luchtbruggen die naar de bomen leiden. Thijs de Zeeuw, de architect die ook het olifantenverblijf ontwierp, is verantwoordelijk voor dit nieuwe ontwerp. Volgens ARTIS “rekent het nieuwe ontwerp af met verouderde inzichten over dierenwelzijn, zonder de rots volledig te verwijderen”, zo is te lezen op hun website. Het nieuwe verblijf sluit dan ook aan bij de ruimtelijke ambities uit het Masterplan, namelijk door ‘slim om te gaan’ met beschikbare ruimte zoals het gebruiken van de hoogte.  

20. Welke ‘verouderde inzichten over dierenwelzijn’ worden er precies bedoeld? Graag een uitgebreide toelichting.  

Uit het Masterplan: “In ARTIS wordt niet een poging gedaan om het ecotoop van een dier zo natuurgetrouw na te bootsen, maar wordt ervoor gekozen een meer ARTIStieke en abstracte interpretatie te geven van het dierverblijfontwerp, dat wel zo veel mogelijk tegemoetkomt aan en gebaseerd is op het dierenwelzijn”.  

21. In hoeverre is het natuurlijke ecotoop van zowel de rode panda als de kleinklauwotter hier nagebootst? Heeft de ontwerper Thijs de Zeeuw voor een abstracte en ARTIStieke interpretatie gekozen? Hoe is hij tot dit ontwerp gekomen? Graag een uitgebreide toelichting.  

22. Hoe verenigbaar zijn de leefgewoonten van de rode panda en de kleinklauwotter in hetzelfde verblijf? Hoe wordt hier ruimtelijk voldoende invulling aan gegeven, zodat beide diersoorten de ruimte maximaal kunnen benutten? Graag een uitgebreide toelichting.  

23. In hoeverre is er met experts gesproken over de precieze behoeften van zowel de kleinklauwotter als de rode panda? Is er een inventarisatie gemaakt van het natuurlijke gedrag en de behoeften van deze dieren? Zo ja: in welke mate past het verblijf hierbij? Zo nee: waarom niet? Graag een uitgebreide toelichting.  

Indieners, 

A.L. Bakker