Schrif­te­lijke vragen van het lid Bakker inzake brand­stof­ver­spilling door de GVB veer­ponten

Indiendatum: 2 nov. 2023

Toelichting:

De gemeente Amsterdam is opdrachtgever van GVB Veren voor de exploitatie van de veren over het IJ en het Noordzeekanaal. Op een doordeweekse dag vervoeren de veren tussen de 50.000 en 85.000 mensen over het water[1]. Ze zijn daarmee, zeker met het uitblijven van bruggen over het IJ, een onmisbaar deel van ons binnenstedelijk vervoer. Met de huidige woningbouwontwikkelingen in Amsterdam, met name rondom de (noordelijke) IJ-oevers, zal de veerpont een steeds grotere rol van betekenis gaan spelen in de komende jaren. Naar verwachting groeien de reizigersaantallen tot 2030 met 70 procent t.o.v. 2019[1].

Dit alles gebeurt echter niet zonder het nodige energieverbruik. Naar schatting gebruikt één veer op het Buiksloterweg traject per retourrit 22 kWh[2]. Met circa 120 retourritten per 24 uur komt dit neer op jaarlijks verbruik van 963.600 kWh[2]. Tel daar de benodigde energie voor de andere 15 veerponten in Amsterdam bij op en het is duidelijk dat de veerponten van de GVB in Amsterdam energiegrootverbruikers zijn. Dit betekent dus ook dat de veren op dit moment enorme dieselslurpers zijn. Het is daarom van groot belang dat de vloot zo snel als mogelijk volledig uitstootvrij is. Dit zou pas vanaf 2028 het geval kunnen zijn[1].

Onlangs trok een verontruste mailer aan de bel bij leden van de commissies MOW en DC over energieverspilling door de veren. Met name bij het laden en lossen zou er volgens hem ontzettend veel energie worden verbruikt om de veren op de juiste plaats te houden. De haken onder de laadklep zouden namelijk niet afdoende werken om de veer, en specifiek de IJ-kant van de veer, op zijn plek te houden. Naar zijn schatting kost dit tussen de 480.000 en 600.000 liter diesel per jaar, 20% tot 25% van het totale energieverbruik van 2,4 miljoen diesel. Wat de Partij voor de Dieren betreft zou dit een enorme verspilling van kostbare energie zijn, als dit waar is. Ditzelfde geldt ook wanneer de vloot in de toekomst volledig verduurzaamd is.

Gezien het vorenstaande stelt ondergetekende, namens de fractie van Partij voor de Dieren, op grond van artikel 84 van het Reglement van orde gemeenteraad en raadscommissies Amsterdam, de volgende schriftelijke vragen:

1. Klopt het dat de veren bij het laden en lossen zoveel diesel verbruiken om op hun plek te blijven? Is dit bij alle veren het geval?
2. Zijn er oplossingen te bedenken waarmee het verbruik van diesel hierbij verminderd kan worden? Bijvoorbeeld haken aan beide zijden van de laadklep, langere en krappere fuiken of een ander mechanisch systeem?
3. Is het college het met de Partij voor de Dieren eens dat zelfs wanneer de vloot overwegend emissievrij is een dergelijk systeem veel energie kan besparen en dus noodzakelijk is?
4. Is het college bereid om alle laadinfrastructuur, zowel huidige als nieuw geplande, in samenspraak met de GVB zo aan te passen dat er geen diesel of kostbare groene energie wordt verbruikt om de veren op de plek te houden?
5. Het college heeft onlangs het Actieplan Energiebesparing aangekondigd: kan besparing van energie door de veerponten (in brede zin en specifiek bij het laden en lossen) hierin terugkomen?

Indiener,

A.L. Bakker

[1] Update Nota Veren 2021

[2] Beekman Bildung (2017), Actualisatie nota veren: duurzaamheid - Technische en ruimtelijke mogelijkheden voor verduurzaming IJ-veren