Schrif­te­lijke vragen van het lid Krom inzake aanbe­steding dienst­reizen door ambte­naren, bestuur en orga­ni­satie gemeente Amsterdam


Indiendatum: 2 mei 2024

Toelichting:

We zitten midden in een klimaatcrisis. Een wereldwijde crisis waarvan de impact groot is. We dreigen nu al af te stevenen op twee graden opwarming van de aarde, met rampzalige gevolgen. Extreme droogte en overstromingen wisselen elkaar af. Ook in onze eigen stad zien we de gevolgen van de opwarming van de aarde. Kelders lopen na stevige buien onder en straten komen blank te staan. Langdurige hittegolven verdorren ’s zomers onze parken en trekken een zware wissel op bewoners in slecht geventileerde woningen.’

Dit zijn de eerste zinnen uit ‘Onze stad van morgen’1 waarin de aanpak om de klimaatcrisis te bestrijden door het college uiteen wordt gezet.  Ook is er in het stuk te lezen dat de negatieve impact van de gemeentelijk inkoop verkleint dient te worden om zo de positieve impact te vergroten, en dat sinds april 2023 het verplicht is om een interne CO2 prijs toe te passen op investeringsaanvragen boven de 1 miljoen.  

De Partij voor de Dieren is dan ook verrast dat de gemeente een aanbesteding heeft uitgezet voor het organiseren van internationale reizen voor een bedrag van 3,5 miljoen euro voor een periode van 3 jaar. Aangezien transport, en dan met name vliegreizen, een hoge CO2 uitstoot hebben en online vergaderen sinds corona een vlucht heeft genomen, is het belangrijk om kritisch te zijn op de reisbewegingen van alle werknemers binnen de ambtelijke organisatie.  

Gezien het vorenstaande stelt ondergetekende, namens de fractie van de Partij voor de Dieren, op grond van artikel 84 van het Reglement van orde gemeenteraad en raadscommissies Amsterdam, de volgende schriftelijke vragen:

  1. Worden alle ambtelijke dienstreizen (zowel vlieg-, als auto- en treinreizen alsook openbaar vervoer) geregistreerd? Zo ja, kan het college de rapportage over deze collegeperiode van deze dienstreizen aan ons verstrekken? Zo nee, waarom niet?  
  2. Welke kosten zijn er gemoeid met deze dienstreizen? Kan het college ons een overzicht doen toekomen van de gemaakte kosten gedurende de huidige collegeperiode? Graag een uitsplitsing naar manier van reizen. (Dus openbaar vervoer, auto, trein en vliegtuig) Zo ja, graag zien we het overzicht tegemoet. Zo nee, waarom niet?   
  3. De dienstreizen per auto en openbaar vervoer van college B&W zijn openbaar en terug te vinden in een register2, net als die van directeuren, dagelijks bestuur stadsdelen en stadsdeelsecretarissen. Een overzicht van vliegreizen hebben we echter niet terug kunnen vinden. Kan het college ons een overzicht doen toekomen van de gemaakte vliegreizen van de burgemeester en wethouders, dagelijks bestuur stadsdelen en stadsdeelsecretarissen? Zo ja, graag zien we het overzicht tegemoet. Zo nee, waarom niet?  
  4. Klopt het dat dat aanbesteding van €3,5 miljoen alleen het organiseren van het reizen betreft, en niet de reis en het verblijf zelf? Zo ja, hoeveel verwacht het college dat de kosten daarvoor zullen zijn voor de aankomende drie jaar?
  5. Welk beleid voor reizen geldt er voor bestuursleden, toezichthouders en medewerkers van deelnemingen waar de gemeente een aandeel in heeft? Kan het college dit per deelneming toelichten? In hoeverre is het college voornemens om hier nieuwe of aangescherpte regels voor in het leven te roepen ten behoeve van duurzamer vervoer?

Ten aan zien van CO2 uitstoot: 

  1. In de ‘Verduurzamingsrapportage 20223: Naar een duurzame organisatie 2020-2030' wordt er gesproken over dienstreizen van ambtenaren. Hierin is te lezen dat in 2022 nieuwe reisrichtlijnen voor dienstreizen worden uitgewerkt. Zijn deze richtlijnen inmiddels uitgewerkt en hoe zien deze richtlijnen er nu uit?  
  2. Ook wordt er in deze rapportage gesproken over een daling van het aantal dienstreizen en bijbehorende daling van de CO2-uitstoot in 2021. Hoe zit het met de CO2 uitstoot in 2022 en 2023? Wat was de CO2-uitstoot van alle dienstreizen die er gemaakt zijn in deze periode?  
  3. Heeft het college vanaf april 2023 de interne CO2 prijs berekend zoals genoemd in ‘Onze stad van morgen’? Zo ja, kan het college deze berekening delen? Zo nee, waarom niet
  4. Hoe verhouden de reisbewegingen sinds 2022 zich tot de gestelde doelstelling van de gemeente Amsterdam om de CO2 uitstoot in 2025 met 5% te verminderen en in 2030 met 60% ten opzichte van het peiljaar 1990?4  

De Partij voor de Dieren heeft zich al eerder ingezet voor het verduurzamen van ambtelijke dienstreizen door een initiatiefvoorstel5 hierover in te dienen voor bespreking. In de beantwoording5 wilde de toenmalige wethouder geen toezegging doen alle dienstreizen langer dan 6 uur, maar korter dan 10 uur per trein te laten plaatsvinden.  

  1. Hoe kijkt het college nu naar dit voorstel? Vinden er nog steeds vliegreizen plaats naar steden die langer dan 6 uur, maar korter dan 10 uur met de trein te bereizen zijn? Graag een toelichting.  
  2. Een toezegging in de beantwoording6 van ons voorstel was dat makkelijk bereisbare steden, maar wel langer dan 6 uur reizen voortaan ook per trein bezocht zouden worden. Zijn er de afgelopen jaren steden aan deze lijst toegevoegd? Zo ja, welke? Zo nee, waarom niet?  
  3. Is het college het eens met de Partij voor de Dieren dat vliegreizen door ambtenaren niet passen binnen de duurzaamheidsdoelstellingen zoals geformuleerd door het college?  

Indiendatum: 2 mei 2024
Antwoorddatum: 21 jun. 2024

1. Worden alle ambtelijke dienstreizen (zowel vlieg-, als auto- en treinreizen alsook openbaar vervoer) geregistreerd? Zo ja, kan het college de rapportage over deze collegeperiode van deze dienstreizen aan ons verstrekken? Zo nee, waarom niet?

Ja, alle ambtelijke reizen worden geregistreerd. Het gemeentelijk reisbureau regelt de boekingen voor alle internationale reizen en overnachtingen. Deze worden ook geregistreerd. In tabel 1 staan de vluchten en treinreizen die de afgelopen jaren door het gemeentelijk reisbureau zijn geboekt. Autohuur voor internationale reizen of ter plaatse gebeurt nog geen 1 keer per jaar

dienstreizen tabel

2. Welke kosten zijn er gemoeid met deze dienstreizen? Kan het college ons een overzicht doen toekomen van de gemaakte kosten gedurende de huidige collegeperiode? Graag een uitsplitsing naar manier van reizen. (Dus openbaar vervoer, auto, trein en vliegtuig) Zo ja, graag zien we het overzicht tegemoet. Zo nee, waarom niet?

Het huidige contract van het gemeentelijke reisbureau is ingegaan op 1 januari 2024 met een waarde van 3,5 miljoen euro. Dit bedrag is een inschatting van de kosten voor alle boekingskosten en reis- en verblijfskosten de komende 4 jaar. Hierbij is ook gekeken naar de kosten in het verleden, geschatte aantal reizen de komende 4 jaar en de te verwachten prijsstijgingen voor vluchten en hogere kosten voor trein ten opzichte van vliegreizen. De besteding in 2022 30o.000 euro en 2023 iets meer dan 650.000 euro geweest. De verwachting op dit moment is dat 2024 niet veel zal afwijken van de besteding in 2023.

3. De dienstreizen per auto en openbaar vervoer van college B&W zijn openbaar en terug te vinden in een register, net als die van directeuren, dagelijks bestuur stadsdelen en stadsdeelsecretarissen. Een overzicht van vliegreizen hebben we echter niet terug kunnen vinden. Kan het college ons een overzicht doen toekomen van de gemaakte vliegreizen van de burgemeester en wethouders, dagelijks bestuur stadsdelen en stadsdeelsecretarissen? Zo ja, graag zien we het overzicht tegemoet. Zo nee, waarom niet?

In de bijlage staan de vlieg- en treinreizen van collegeleden voor 2022 en 2023. Onderscheid bij dagelijks bestuur stadsdelen en stadsdeelsecretarissen worden niet gemaakt. Ze hebben in 2022 en 2023 niet internationaal gereisd.

4. Klopt het dat dat aanbesteding van €3,5 miljoen alleen het organiseren van het reizen betreft, en niet de reis en het verblijf zelf? Zo ja, hoeveel verwacht het college dat de kosten daarvoor zullen zijn voor de aankomende drie jaar?

Nee, dat klopt niet. De aanbesteding betreft alle internationale dienstreizen, inclusief het (lokaal) vervoer en het verblijf (overnachting). Onder de kosten vallen ook de boekingskosten. Organisatiekosten van reizen vallen er niet onder. Alle dienstreizen dienen zowel inhoudelijk als praktisch voorbereid te worden, net als andere werkzaamheden. De uren die hiervoor worden gemaakt worden niet apart bijgehouden. Eventuele kosten voor maaltijden of andere representatiekosten zitten daar niet bij.

5. In de ‘Verduurzamingsrapportage 20223: Naar een duurzame organisatie 2020-2030' wordt er gesproken over dienstreizen van ambtenaren. Hierin is te lezen dat in 2022 nieuwe reisrichtlijnen voor dienstreizen worden uitgewerkt. Zijn deze richtlijnen inmiddels uitgewerkt en hoe zien deze richtlijnen er nu uit?

Nee, de richtlijnen zijn nog niet aangepast. De nieuwe richtlijnen zijn nog in ontwikkeling. Wel is in de afgelopen periode strenger gekeken naar nut en noodzaak van de vliegreis. Het voorstel voor nieuwe reisrichtlijnen maakt onderdeel uit van een pakket aan maatregelen voor het verduurzamen van internationale dienstreizen. Deze worden in Q2 voorgelegd. U wordt daarna hierover geïnformeerd.

6. Ook wordt er in deze rapportage gesproken over een daling van het aantal dienstreizen en bijbehorende daling van de CO2-uitstoot in 2021. Hoe zit het met de CO2 uitstoot in 2022 en 2023? Wat was de CO2-uitstoot van alle dienstreizen die er gemaakt zijn in deze periode?

Antwoord: Hieronder is het aantal vluchten en uitstoot van de afgelopen jaren te zien. De daling in 2021 is toe te wijzen aan corona, hierdoor is er een stuk minder internationaal gereisd. In 2022 is het aantal reizen ook nog minder ondanks het einde van de pandemie. Dit komt doordat internationale events veelal een lange voorbereidingstijd hebben en daardoor is hier ook nog het effect van corona te zien. De groei van 2023 is daarmee ook te verklaren, echter de aantallen van 2019 worden niet gehaald. De cijfers voor 2023 liggen ook ruim 40% lager dan in 2019. Voor CO2 uitstoot geldt dat deze in 2023 36% lager is dan in 2019

dienstreizen tabel 2

7. Heeft het college vanaf april 2023 de interne CO2 prijs berekend zoals genoemd in ‘Onze stad van morgen’? Zo ja, kan het college deze berekening delen? Zo nee, waarom niet?

Antwoord: Nee, we hanteren de interne CO2-prijs niet voor vliegreizen. De interne CO2-prijs, voluit Toepassingsregel Duurzame Investeringen genoemd, geldt voor investeringen boven de 1 miljoen euro. Dit is een fictieve prijs die wordt gehanteerd bij investeringsbeslissingen. Dit bedrag van momenteel €433 wordt nog herzien op basis van het advies hierover dat de rijksoverheid in november dit jaar zal uitbrengen. Op 11 juni 2024 heeft het college ingestemd met een prijs van €90,00 per ton CO2 bij vliegreizen. Gehanteerd. De interne CO2-prijs wordt ook niet gehanteerd bij inkoopactiviteiten zoals aanbestedingen. Deze prijs is dus ook niet gebruikt voor de aanbesteding voor het reisbureau.

8. Hoe verhouden de reisbewegingen sinds 2022 zich tot de gestelde doelstelling van de gemeente Amsterdam om de CO2 uitstoot in 2025 met 5% te verminderen en in 2030 met 60% ten opzichte van het peiljaar 1990?

Antwoord: Voor internationale dienstreizen is nog geen specifieke doelstelling vastgesteld. Amsterdam heeft geen gegevens van vliegreizen door de gemeente in 1990.

9. Hoe kijkt het college nu naar dit voorstel? Vinden er nog steeds vliegreizen plaats naar steden die langer dan 6 uur, maar korter dan 10 uur met de trein te bereizen zijn? Graag een toelichting

Antwoord:

1. Treinreizen verplichten onder de 10 uur.
Het college heeft actief ingezet op de 3 beloofde punten.

  1. Vrijwilligheid gebruik trein honoreren. Hoewel niet vastgelegd in de CAO bieden veel directies de mogelijkheid om langere treinreizen te maken ondanks hogere kosten en tijd. Dit is terug te zien in de lijst met bestemmingen die per trein zijn gemaakt de afgelopen 2 jaar.
  2. Opstellen lijst treinbestemmingen Deze lijst is onderdeel van maatregelen die nu worden opgesteld bij de opdracht verduurzaming dienstreizen. Tevens is bij advisering door EU & Internationaal aangegeven wanneer een reis per trein mogelijk is.
  3. Verbeteren video-conference faciliteiten Er zijn veel meer hybride video-conference faciliteiten bij alle panden van de gemeente Amsterdam. Online samenwerken is daarbij meer gemeengoed geworden.

In de afgelopen collegeperiode is er bij het goedkeurings- en afwegingsproces voor internationale dienstreizen meer gekeken naar de optie om te reizen per trein. Dit wordt veel nadrukkelijker naar voren gebracht. Dit blijft wel altijd een afweging tussen kosten, tijd en klimaatimpact. Het belang van klimaatimpact is daarbij zwaarder gaan wegen en dit is terug te zien in de stijging van het aantal treinreizen naar bestemmingen van meer dan 6 uur.

dienstreizen afbeelding 1

10. Een toezegging in de beantwoording van ons voorstel was dat makkelijk bereisbare steden, maar wel langer dan 6 uur reizen voortaan ook per trein bezocht zouden worden. Zijn er de afgelopen jaren steden aan deze lijst toegevoegd? Zo ja, welke? Zo nee, waarom niet?

Bij alle aanvragen wordt er gekeken naar de bestemming en indien nog niet benoemd wordt gewezen op reizen per trein. Dit is ook een eis bij het gemeentelijk reisbureau om bij bestemmingen die tussen de 6 en 10 uur zijn verplicht een optie per trein aan te bieden. Er is geen lijst met treinbestemmingen actief gedeeld binnen de organisatie. Dit omdat in de praktijk reizen onder de 6 uur vrijwel altijd met de trein worden gemaakt. Ook voor bestemmingen tussen de 6 en 10 uur zijn wordt altijd naar treinopties gekeken. Voor de uiteindelijke keuze blijkt dat hier ook vaak voor de trein wordt gekozen.

11. Is het college het eens met de Partij voor de Dieren dat vliegreizen door ambtenaren niet passen binnen de duurzaamheidsdoelstellingen zoals geformuleerd door het college?

Het college hanteert het principe duurzaam tenzij, ook voor dienstreizen. Er wordt bij iedere dienstreis een afweging gemaakt tussen de meerwaarde van die reis en de kosten in tijd, geld en klimaatimpact. Op basis van deze afweging wordt een besluit genomen om te reizen. Het college zal dit jaar opnieuw een voorstel doen hoe deze kosten en baten op een goede manier afgewogen kunnen worden en hoe we kunnen zorgen voor zo min mogelijk uitstoot veroorzaakt door vliegreizen.

Interessant voor jou

Schriftelijke vragen van het lid Bakker inzake een vuurwerkshow tijdens het broedseizoen: feest of fiasco?

Lees verder

Schriftelijke vragen van de leden Bakker en Krom inzake turf

Lees verder

    Word actief Doneer