Vragen inzake een verstoord meer­koe­tennest op de Bloem­gracht

Indiendatum: jun. 2014
Antwoorddatum: 6 jun. 2014

1. Kan het college bevestigen dat er ter hoogte van Bloemgracht 135 sprake is van (onopzettelijke of opzettelijke) vernieling van het meerkoetennest? Zo ja, welk handhavend orgaan heeft dit vastgesteld en wanneer? Zo nee, waarom niet?

Antwoord: Vanwege de geplande werkzaamheden in de Bloemgracht is het meerkoetennest door Waternet verwijderd. Geconstateerd is dat het nest niet meer werd gebruikt. Nesten van meerkoeten zijn niet jaarrond beschermd. Wanneer een nest niet jaarrond is beschermd en niet meer wordt gebruikt mag deze conform de Flora- en Faunawet worden verwijderd. Er is geen handhavende instantie bij betrokken geweest.

2. a. Welke werkzaamheden worden er aan de Bloemgracht uitgevoerd?

Antwoord: Op de oneven zijde van de Bloemgracht (tussen Lijnbaansgracht en Prinsengracht) is een gasleiding vervangen door Liander. Het stadsdeel heeft opdracht gegeven aan de firma Braams om de bestrating op te hogen (i.v.m. wortelopdruk), waardoor tijdelijk de dekstenen verwijderd worden; de kademuur aan de onderzijde van de dekstenen wordt opgemetseld en de dekzerken weer teruggeplaatst. Deze werkzaamheden worden vanaf een dekschuit uitgevoerd. Voor de aanvang van de werkzaamheden begin mei is aan Waternet gevraagd om de eigenaren van de daar aanwezige 28 boten (oneven zijde) aan te schrijven om de boten te verplaatsen (18 april 2014). Op 2 mei is dit door Waternet gecontroleerd en heeft men een drietal boten weggesleept. De boot ter hoogte van Bloemgracht 135, met het meerkoetennest, is daarbij blijven liggen om het broedproces niet te verstoren. Tussen de aannemer en Waternet is begin mei de afspraak gemaakt dat er niet in de buurt van het nest gewerkt zou worden tot de eieren uitgebroed waren en het nest verlaten zou zijn. Begin juni heeft men geconstateerd dat het nest verlaten was en ook niet meer gebruikt werd als rustplek voor de jongen. Er werden geen meerkoeten meer gezien. Waternet heeft toen het nest verwijderd. Er was op dat moment nog niet gereageerd door de eigenaar van de sloep.

b. Wie is de opdrachtgever van deze werkzaamheden?

Antwoord: Stadsdeel Centrum. Waternet start na verwijdering van de boten met het baggeren van dit rak van de Bloemgracht.

c. Wie is de uitvoerder van de werkzaamheden?

Antwoord: Firma Braams en Waternet.

d. Welk orgaan of welke organen handhaven in het werkgebied de Flora- en Faunawet?

Antwoord: De Flora- en Faunawet kan worden gehandhaafd door drie instanties: vanuit het ministerie de Nederlandse Voedsel-en Warenautoriteit (voormalig AID); de politie; en Buitengewoon Opsporingsambtenaren (BOA’s) met bevoegdheden op het gebied van Flora- en Faunawet.

e. Welk orgaan of welke organen handhaven in het werkgebied andere wetten die relevant zijn voor de uitvoering van de werkzaamheden, waaronder wetten die te maken hebben met het varen door de grachten?

Antwoord: Waternet is de handhavende instantie als het gaat om overlast te water. Dit doen zij op basis van de Verordening op het Binnenwater.

Antwoord: Vanwege de geplande werkzaamheden in de Bloemgracht is het meerkoetennest door Waternet verwijderd. Geconstateerd is dat het nest niet meer werd gebruikt. Nesten van meerkoeten zijn niet jaarrond beschermd. Wanneer een nest niet jaarrond is beschermd en niet meer wordt gebruikt mag deze conform de Flora- en Faunawet worden verwijderd. Er is geen handhavende instantie bij betrokken geweest.

3. a. Is er een ontheffing op de Flora- en Faunawet aangevraagd? Zo ja, waarvoor diende de ontheffing en door wie is deze aangevraagd en verleend?

Antwoord: Er is geen ontheffing aangevraagd omdat dat in dit geval niet aan de orde is. Ontheffingen met betrekking tot de Flora- en Faunawet zijn alleen van toepassing daar waar het gaat om tabel 3 soorten (AmvB, artikel 75) en jaarrond beschermde nesten van vogels (Dienst Regelingen, 2009). Hiertoe behoren de nesten van vogels die zeldzaam zijn als soort en/of een grote afhankelijkheid kennen ten aanzien van hun nesten. De meerkoet is een vogel die weliswaar kan terugkeren naar een nest (of de directe omgeving daarvan) maar is niet afhankelijk van deze specifieke plek. Integendeel: de Amsterdamse meerkoet is zeer flexibel en inventief als het gaat om het broeden in het Amsterdamse, wat ook blijkt uit de plek die gekozen is op de sloep in de Bloemgracht. De nesten van meerkoeten zijn dan ook niet wettelijk beschermd, anders dan tijdens het gebruik ervan.

b. Is de gemeente in het bezit van een protocol of beslisboom voor handhaving van de Flora- en Faunawet op het water? Zo ja, kan het college deze meesturen met de beantwoording? Zo nee, wie handhaaft er in het algemeen bij verstoring van broedvogels en hun nesten op Amsterdamse wateren?

Antwoord: De gemeente werkt volgens een eigen gedragscode (zie Gedragscode Flora- en Faunawet)( http://www.amsterdam.nl/toerisme-vrije-tijd/groen-natuur/ecologie/flora- fauna/) waarin richtlijnen staan voor zorgvuldig handelen om schade ten aanzien van (beschermde) plant- en diersoorten zoveel mogelijk te voorkomen en te beperken. De opdrachtgever moet controleren of er volgens de gedragscode wordt gewerkt. Ook de opdrachtnemer heeft een eigen verantwoordelijkheid ten aanzien van de invulling van de Flora- en Faunawet. Voor handhaving zie beantwoording 2d.

4. a. Is het bij de instantie waarbij de melding door de buurtbewoner is gedaan bekend hoe het nest is vernield en door wie?

Antwoord: Ja.

b. Indien bekend, wat zijn de eventuele (juridische) gevolgen voor de overtreder?
Antwoord: In het verplichte voorbereidende flora- en faunaonderzoek een half jaar voor de werkzaamheden is niet geconstateerd dat er een meerkoetennest aanwezig was. Wel zijn er maatregelen genomen om aangetroffen (beschermde) muurplanten te beschermen. Voorafgaand aan de aanvang van het werk is het nest opgemerkt en heeft men conform de gedragscode de werkzaamheden uitgesteld tot na het moment dat het nest niet meer werd gebruikt, waarna het nest is verwijderd.

c. Zijn er compenserende maatregelen getroffen voor de vogels en hun jongen? Zo ja, wat is er gedaan en door wie? Zo nee, waarom niet?
Antwoord: Vanuit de wetgeving is er voor de gemeente geen verplichting tot compensatie. De sloep is inmiddels verplaatst om de werkzaamheden aan de wal uit te kunnen voeren. Naar we vernomen hebben heeft de Partij voor de Dieren samen met de buurtbewoners op de stabilisator van de sloep een nieuw provisorisch nest aangebracht waarop inmiddels weer meerkoeten zijn aangetroffen. Daar waar het de komende periode de werkzaamheden betreft zal zorgvuldig gehandeld worden conform de gedragscode.

5. De Gedragscode Flora- en Faunawet Amsterdam bepaalt hoe Amsterdam omgaat met de Flora- en Faunawet. Voor verschillende werkzaamheden gelden verschillende voorwaarden wanneer er in gebruik zijnde nesten van broedvogels aanwezig zijn.

a. Onder welk type/welke typen schaart het college de werkzaamheden aan de Bloemgracht?
Antwoord: De werkzaamheden aan de Bloemgracht betreffen bestendig beheer en onderhoud. In dit geval is de gedragscode van Amsterdam van toepassing. Dit is beschreven in paragraaf 3.1.11: Onderhoud, schoonspuiten en kleine herstelwerkzaamheden van muren langs grachten, bruggen, sluizen en kunstwerken. Werkzaamheden zijn het gehele jaar door mogelijk zonder maatregelen, indien geen soorten uit Tabel 2 en Tabel 3 aanwezig zijn in de directe omgeving van de beheeractiviteit. Indien vogels aanwezig zijn op de plaats waar werkzaamheden worden uitgevoerd, zijn werkzaamheden in de kwetsbare periode onder voorwaarde toegestaan.

b. Wat zijn bij deze typen werkzaamheden de voorwaarden waaronder gewerkt mag worden bij in gebruik zijnde nesten van broedvogels?
Antwoord: In gebruik zijnde nesten van broedvogels worden op kaart aangegeven en bij de werkzaamheden ontzien. In overleg met een deskundige wordt bepaald tot welke afstand er van het nest gewerkt kan worden.

c. Is er een stadsecoloog betrokken geweest bij de (planning van de) werkzaamheden? Zo ja, wat heeft deze geadviseerd over de Bloemgracht? Zo nee, waarom niet?
Antwoord: Er is in de voorbereiding van de werkzaamheden van het stadsdeel gebruik gemaakt van een externe ecoloog. Het accent van zijn bevindingen lag bij de inventarisatie van beschermde muurplanten. Het nest is in de voorbereiding niet geconstateerd. Bij aanvang van het werk is dit nest wel opgemerkt en zijn er tussen de aannemer en Waternet afspraken gemaakt om het nest niet te verstoren zolang het gebruikt werd.

d. Zijn er eventuele mitigerende maatregelen getroffen aan de Bloemgracht?
Antwoord: Zoals in vraag 3a is geantwoord, is het volgens de wet niet nodig om te compenseren c.q. te mitigeren.

e. Wie controleert of er aan de voorwaarden is voldaan?
Antwoord: De opdrachtgevers, in dit geval stadsdeel Centrum en Waternet, zijn gezamenlijk verantwoordelijk voor de controle

6. Wat is het oordeel van het college over de gang van zaken?
Antwoord: Hoewel het nest niet meer werd gebruikt had er ook voor gekozen kunnen worden om de boot samen met het nest naar elders te verplaatsen. Wij vragen ons overigens wel af hoe de eigenaar van de boot de afgelopen jaren met de boot is omgegaan, aangezien bewoners melden dat er al jarenlang werd gebroed.

7. Op welke manier is het college van plan om verstoring van nesten in de toekomst te voorkomen?
Antwoord: Door het naleven van de gedragscode.

In verband met het broedseizoen en de voortdurende werkzaamheden verzoekt de fractie het college deze vragen op korte termijn te beantwoorden.

Burgemeester en wethouders van Amsterdam

A.H.P. van Gils, secretaris E.E. van der Laan, burgemeester