Vragen inzake gezonde school­kan­tines

Indiendatum: feb. 2015
Antwoorddatum: 1 jan. 1970

Beantwoording schriftelijke vragen van het raadslid de heer J.F.W. van Lammeren van 2 februari 2015 inzake gezonde schoolkantines.

1. Is het college bekend met de inhoud van deze uitzending?

Antwoord:
Ja, het College is bekend met de inhoud van deze uitzending

De fractie van de Partij voor de Dieren zet vraagtekens bij de effectiviteit van de programma’s rondom de preventie van obesitas onder jongeren.

2. Hoeveel budget/middelen/inzet voor preventie vanuit gemeentelijke diensten [Gemeentelijke Geneeskundige en Gezondheidsdienst (GGD) / Resultaatverantwoordelijke Eenheid Onderwijs Jeugd Zorg (RVE OJZ) (voormalige Dienst Maatschappelijke Ontwikkeling (DMO)] gingen en gaan vanuit de gemeente Amsterdam naar:
− het programma Jongeren op Gezond Gewicht (JoGG);
− de Amsterdamse Aanpak Gezond Gewicht (AAGG);
− hoe verhoudt zich dat met de middelen, die vrij zijn gemaakt voor het Pact Gezond Gewicht (programma loopt als programma tot 2033).

Antwoord:
Het budget tussen 2008-2014 is te vinden in het overzicht bij vraag 17. Vanaf 2013 loopt de Amsterdamse Aanpak Gezond Gewicht. Van 2015 t/m 2018 wordt circa 24 miljoen geinvesteerd vanuit zowel rijks- als gemeentefinanciering.

3. Hoe passen deze programma’s binnen de “Voedselstrategie Amsterdam”?

Antwoord:
Deze programma’s zijn complementair.

4. Wat zijn de gezamenlijke noemers en verschillen van de volgende vier programma’s:
− JoGG Amsterdam;
− AAGG;
− het Pact Gezond Gewicht;
− de Voedselstrategie Amsterdam.

Antwoord:
In uw vragen zien wij een aantal programma’s terugkomen, waarvan we de samenhang graag duiden. JOGG is de naam voor de landelijke beweging voor “jongeren op gezond gewicht”. De gemeente Amsterdam is een JOGG gemeente. De Amsterdamse Aanpak Gezond Gewicht is de Amsterdamse vertaling van de aanpak in de strijd tegen overgewicht en obesitas bij de Amsterdamse Jeugd. Het PACT gezond gewicht is een onderdeel van AAGG. U noemt ook de voedselstrategie, waar u waarschijnlijk de voedselvisie mee bedoelt. Deze raakt aan de AAGG en is opgesteld in opdracht van de vorige wethouder Ruimtelijke Ordening.

5. Welke concrete maatregelen bevatten deze programma’s?

Antwoord:
In de uitvoeringsprogramma’s zijn alle concrete maatregelen te lezen, alsmede op www.uitvoeringgezondgewicht.nl

6. Wat is precies het verschil tussen de preventieprogramma’s ‘JoGG Amsterdam’ en de ‘AAGG’?

Antwoord:
Zie het antwoord bij vraag 4.

7. Krijgen deze aparte programma’s (met soortgelijke doelen) apart programmabudget?

Antwoord:
Zie het antwoord bij vraag 17.

Amsterdam heeft de ambitie vanuit ‘Pact Gezond Gewicht’ om t/m 2033 in Amsterdam ‘de gezondste jeugd van Nederland ‘ te hebben (https://www.google.nl/search?hl=nl&source=hp&q=Pact+gezond+gewicht&gbv=2&oq=Pact+gezond+gewicht&gs_l=heirloomhp.3..0.2118.6128.0.6417.19.8.0.11.11.0.48.308.8.8.0.msedr...0...1ac.1.34.heirloom-hp..0.19.339.I1Tg2d3j7kY)

8. Wat zijn de concrete actiepunten [S.M.A.R.T.-doelen (= specifiek, meetbaar, acceptabel, realistisch en tijdgebonden)] vanuit de programma’s JoGG/AAGG en het Pact Gezond Gewicht om deze doelen t/m 2033 bereikt te hebben?

Antwoord:
In de uitvoeringsprogramma’s zijn alle concrete maatregelen te lezen, alsmede op www.uitvoeringgezondgewicht.nl.

‘JoGG Nederland’ valt onder ‘Epode’. EPODE International Network, preventie Obesitas 2.

9. Is het college zich bewust van de nauwe banden met bedrijven als Coca-Cola en Nestlé rondom de Epode als ook JoGG Amsterdam?

Antwoord:
Het College is zich daarvan bewust.

10. Epode wordt al 20 jaar gefund door o.a Nestlé en Coca-Cola. Hoe denkt het College over deze vervlechting van private / publieke belangen en hoe verhoudt zich dat met de doelen vanuit de Voedselstrategie Amsterdam?

Antwoord:
De Amsterdamse Aanpak Gezond Gewicht heeft een (eigen) toetsingskader voor Publiek Private Samenwerking (PPS). In zekere zin is Onderwijsbeleid ook gezondheidsbeleid.

11. Onderschrijft het college dit uitgangspunt?

Antwoord:
Het College onderschrijft dit uitgangspunt. Publieke Private Samenwerking: Samenwerken met bedrijfsleven is in principe mogelijk.

12. Hoe wordt gewaarborgd, dat de belangen van bedrijven als Nestlé en Coca-Cola door de nauwe ‘Privaat Publieke Samenwerking’ geen ongewenste invloed hebben op het beleid rondom Eten en drinken op scholen?

Antwoord:
Dat borgen wij door ons PPS kader.

13. Wie bewaakt de onafhankelijkheid van beleid alsook wetenschap op lange en

korte termijn?

Antwoord:
Dat is een verantwoordelijkheid van de RVE GGD.

2 http://epode-international-network.com/about/context/2014/09/15/epode-international-network

14. Wie controleert het wel en niet nakomen van afspraken vastgelegd in partnervoorwaarden rondom genoemde programma’s/convenanten?

Antwoord:
Het controleren van het wel en niet nakomen van afspraken, vastgelegd in partnervoorwaarden is een vast onderdeel van onze werkwijze.

15. Waarom voortzetten wat niet succesvol bleek?Waarop is de keuze gebaseerd om ook in de toekomst t/m 2033 ( tegen de conclusie van het evaluatierapport over JoGG van 2014) voornamelijk te blijven inzetten op 'bewustwording’, kick -off momenten en bevorderen van waterdrinken / sport en wat houdt dat precies allemaal precies in? ( * weinig nieuws??)

Antwoord:
Onze visie voor de aanpak is gestoeld op wetenschappelijk inzichten en onderzoeken en onderdeel van de lerende aanpak. Zie ook het uitvoeringsplan/programmaplan 2015.

16. Hoe wordt omgegaan met het wetenschappelijke inzicht dat ‘bewustwording’ een vage beleidsterm is waarvan zowel doel als uitkomst binnen de genoemde programma’s per definitie niet meetbaar zijn?

Antwoord:
In de AAGG aanpak sturen we via output op outcome en werken we met de term gezond gedrag. Naast de focus op ‘bewustwording’ is de focus op bewegen discutabel: bewegen is weliswaar goed voor lichaam en geest, maar geen oplossing voor obesitas evenmin als preventie ervan. De vraag is of de ingezette middelen in verhouding staan met het t/m 2033 te verwachten resultaat.

17. Wat is naast het werken aan ‘bewustwording’ van ouders, kinderen en jongeren op beleidsniveau nodig om te komen tot structureel aanbod van gezond en toegankelijk Eten & drinken in de omgeving van kinderen?

Antwoord:
We onderscheiden de strategie gezonde omgeving en gezond gedrag.

Vragen met betrekking tot Het Sarphati Instituut: Omvang budgetten, rol Sarphati instituut3:

18. Hoeveel budget ging de afgelopen 10 jaar vanuit de gemeente Amsterdam richting de preventie Programma’s JoGG, AAGG, Pact Gezond Gewicht?

Antwoord:
FINANCIERING SPORT, OVERGEWICHT JEUGD 2005-2014

Per jaar Totaal
2005 t/m 2007 DMO 460.000 1.380.000
2008 t/m 2010 GSB-III (Jump-In, Rijksgelden) 900.000 2.700.000
2011 t/m 2014 GIDS gelden (Jump-In) Rijksgelden 915.000 3.660.000
2009 Sportcontributies 175.000
2009 t/m 2010 Prioriteit Sport Jeugd 660.000
2009 Lunches op scholen 150.000
2012 JOGG 135.000
7.480.000
Totaal 1,3 miljoen over 5 jaar.

19. Aan welke partijen werd budget en met welk doelenstellingen (S.M.A.R.T) uitgekeerd?

Antwoord:
De GGD ontving vanaf 2008 vanuit de rijksgelden (GSB III en nu Gezond in de Stad) financiering voor de uitvoer van Jump-In. Er werd geen budget aan andere partijen overgemaakt.

20. Hoeveel budget is vanuit de gemeente Amsterdam t/m 2022 toegezegd voor het onderzoek rondom de Amsterdamse Aanpak Gezond Gewicht (AAGG)/Jongeren op Gezond Gewicht (JoGG Amsterdam) vanuit het Sarphati Instituut?

Antwoord:
1,3 miljoen euro voor 5 jaar.

21. Hoe denkt het college over de co-finciering van het Sarphati Institute door bedrijven als Nestlé en DANONE?

Antwoord:
Het Sarphati Institute heeft een eigen afwegingskander voor samenwerking met private partijen zodat onafhankelijkheid van het onderzoek gewaarborgd blijft.
3 http://www.vu.nl/nl/nieuws-agenda/nieuws/2014/jan-mrt/Amsterdam-krijgt-uniekwetenschappelijkonderzoeksinstituut-

het-Sarphati-Institute.asp

22. Is het college ervan op de hoogte, dat ‘AAGG / JoGG” programma’s uitvoerende partijen tegelijkertijd de uitvoerenden partijen van het beoogde onderzoek over de programma’s ‘AAGG / JoGG” vanuit het Sparphatie Institute zijn?

Antwoord:
Ja, het College is daarvan op de hoogte

23. Wie zijn als gemeentelijke diensten in Amsterdam de betrokken partijen rondom JoGG?

Antwoord:
Er zijn geen andere gemeentelijke diensten betrokken rondom JOGG.

24. Wie zijn als gemeentelijke diensten in Amsterdam de betrokken partijen rondom de Amsterdamse aanpak Gezond Gewicht?

Antwoord:
Zowel de RVE’s uit het cluster Sociaal als RVE’s uit het cluster Ruimte en Economie.

25. Wie zijn in Amsterdam de betrokken partijen rondom Pact Gezond Gewicht?

Antwoord:
Alle in het PACT genoemde partijen zoals gemeente Amsterdam, Achmea,

Bureau Jeugdzorg, 1ste lijn Amsterdam en Huisartsenkring Amsterdam/Almere.

26. Wie zijn in Amsterdam de betrokken partijen van de voedselstrategie Amsterdam.

Antwoord:
De voormalige dienst Ruimtelijke Ordening, nu cluster Ruimte en Economie

27. Hoe verloopt de samenwerking en afstemming van deze programma’s onderling?

Antwoord:
De samenwerking en afstemming tussen deze programma’s onderling verloopt prima.

28. Hoe verloopt de kwaliteiteitscontrole?

Antwoord:
We monitoren op output en outcome.

29. Wat zijn de concrete doelstellingen, wie monitort de resultaten en welke afspraken zijn er gemaakt rondom het wel of niet behalen van doelstellingen?

Antwoord:
In de diverse (uitvoerings)programma’s staan de doelstellingen en resultaten en we monitoren in de outcomemonitor en via de uitvoeringsmonitor.

30. Nadrukkelijk werd al jaren vanuit de genoemde programma’s als speerpunt omschreven, nauw met scholen, burgerinitiatieven samen te werken. Wat is hiervan inmiddels terechtgekomen?

Antwoord:
We werken met scholen en burgerinitiatieven samen, met name in de buurtaanpakken.

31. Hoe is de opzet rondom het onderzoek over de Amsterdamse aanpak Gezond Gewicht vanuit het Sarphati Instituut?

Antwoord:
Het onderzoek is gekoppeld aan de AAGG en richt zich op drie speerpunten:
1 Evaluatie preventieve interventies 0-2 jaar
2. Evaluatie zorginterventies
3. Evaluatie van de integrale aanpak.

32. Worden naast JoGG / AAGG ook andere projecten onderzocht?

Antwoord:
Ja, naast JOGG/AAGG worden ook andere projecten onderzocht.

33. Hoe staan JoGG / AAGG tegenover de samenwerking met burgerinitiatieven / projecten vanuit de scholen zelf komend? (samenwerken met scholen en burgerinitiatieven werd vanuit het begin als speerpuntvanuit van zowel JoGG / AAGG alsook het Convenant Gezond Gewicht omschreven).

Antwoord:
JOGG/AAGG staan hier positief tegenover, zie ook het antwoord bij vraag 29.

34. Is het advies vanuit GGD geen andere projecten vanuit de samenleving / scholen met betrekking op 'Eten op scholen’ toe te laten tot afronding van het onderzoek over JoGG / AAGG t/m 2022 wenselijk?

Antwoord:
Dit advies is niet gegeven door de GGD.

35. Past dit advies bij de wensen om nauw samen te werken met zowel scholen alsook burgerinitiatieven?

Antwoord:
Zie het antwoord bij vraag 33. Niet van toepassing

36. Waarop is dit advies vanuit GGD Amsterdam gebaseerd?

Antwoord:
Zie het antwoord bij vraag 33. Niet van toepassing.

37. Hoeveel preventiebudget is de komende jaren vrijgemaakt voor het onderzoek van de Amsterdamse Aanpak Gezond Gewicht ( AAGG / JoGG )?

Antwoord:
Zie hiervoor het uitvoeringsplan voor 2015-2018.

38. Hoeveel preventiebudget is voor de komende jaren vrijgemaakt om op beleidsniveau te werken aan een structureel beleid rondom Eten op scholen?

Antwoord:
Structureel Eten op school maakt geen deel uit van de aanpak. Het budget voor schoolaanpak 2015-2018 tbv voeding en gezondheid is € 1.232.52,00. (De inzet van de schoolaanpak is gericht op structurele gedragsverandering bij ouders en kinderen. Met hulp van de schoolteams worden er afspraken gemaakt met kinderen en ouders over gezond ontbijt, lunch, diner, water drinken en traktaties. Met behulp van lesmateriaal leren kinderen wat gezond en lekker is. Via workshops, waaronder interactief theater, leren ouders, ook van elkaar, hoe ze om kunnen gaan met (op)voedingsvraagstukken. Ouders zijn uiteindelijk verantwoordelijk en zorgen voor het leeuwendeel van de maaltijden. Samen gezond ontbijten of lunchen kan deel uitmaken van het aanbod tijdens projectdagen.

39. Hoeveel preventiebudget is voor de komende jaren - voor de scholen - vrijgemaakt om aan structureel Eten op scholen te werken?

Antwoord:
Het budget voor schoolaanpak 2015−2018 tbv voeding en gezondheid is € 1.232.52,00.

40. Wat gaat het college in de toekomst doen met partijen zoals bijvoorbeeld Nestlé en Coca-Cola als private funding partners van JoGG:
− de Amsterdamse aanpak Gezond Gewicht;
− Pact Gezond Gewicht;
− Het Sarphati Institute;
− Olympic Moves.

Antwoord:
Samenwerking zal, indien van toepassing, plaatsvinden op basis van ons beleidskader. Zie ook vraag 10. In het artikel ‘De jeugd is dik, de overheid slap ‘ van 29 november 2014 in de Volkskrant van december 2014 kondigde wethouder Zorg, Eric van der Burg, aan om de samenwerking met Nestlé rondom JoGG te stoppen. Op 4 december (5 dagen later al!) kondigde wethouder Eric van der Burg, via Twitter aan, volgend op het artikel in de Volkskrant van 29 november toch opnieuw bemoedigende gesprekken met Nestlé Nederland gevoerd te hebben.

41. Wat is op dit moment de stand van zaken rondom de samenwerking, cofinanciering door Nestlé binnen de programma’s JoGG, AAGG en het Sarphati Institute?

Antwoord:
AAGG heeft geen samenwerkingsverband met Nestlé. Het Sarphati Institute oriënteert zich momenteel wel op een vorm van samenwerking met Nestlé. De JOGG heeft een overeenkomst tot 2016 met de gemeente Amsterdam, en daarmee ook met de AAGG.

42. Hoe wordt belangenverstrengeling voorkomen en wie bewaakt het nakomen van afspraken op lang en kort termijn?

Antwoord:
Er is een afwegingskader voor de samenwerking tussen AAGG en bedrijven. AAGG bewaakt het nakomen van deze afspraken.

43. Hoe waterdicht/vrijblijvend zijn gemaakte afspraken (bijvoorbeeld partnervoorwaarden) aangezien AAGG/JoGG programma’s zijn en dus geen juridische rechtspersonen zoals bijvoorbeeld stichtingen?

Antwoord:
AAGG en JOGG zijn programma’s die worden uitgevoerd vanuit de GGD zoals veel programma’s. De GGD is een rechtspersoon (Gemeente Amsterdam). Derhalve zijn er geen vrijblijvende afspraken.

44. Waarom zijn JoGG Amsterdam en de Amsterdamse Aanpak Gezond Gewicht in het najaar 2014 niet ingegaan op het verzoek om gezamenlijk met DWI Amsterdam en de stichting Tijd voor Eten te werken aan de missing link betreffende de personele invulling rondom Eten op scholen?

Antwoord:
AAGG heeft in het voorjaar 2014 aan DWI advies gegeven hierover, er is dus wel ingegaan op het verzoek. JOGG Amsterdam is hierin geen partij.

Burgemeester en wethouders van Amsterdam

A.H.P. van Gils, secretaris E.E. van der Laan, burgemeester