Schrif­te­lijke vragen inzake de onder­maatse ecolo­gische water­kwa­liteit in Amsterdam


Indiendatum: 9 aug. 2022

Eind juni berichtte AT5 dat de zwemkwaliteit van het Amsterdamse water sterk is verbeterd, maar dat de ecologische waterkwaliteit voor vissen, planten en waterinsecten ondermaats is[i]. Door intensief gebruik van het water, met name door het bootverkeer, zou de kwaliteit van het water laag blijven. Tijdens de lockdown werd de invloed van bootverkeer op de waterkwaliteit van de grachten duidelijk zichtbaar. Het onderwaterleven kreeg een opleving toen er niets door de grachten voer: het water werd helder, er kwam licht in het water, vissen zwommen en waterplanten begonnen weer te groeien. De ecologische waterkwaliteit is nu echter weer terug bij af, schrijft AT5. Volgens de waterexpert bij Waterschap Amstel, Gooi en Vecht, die aan het woord komt in het artikel, is het belangrijk dat er meer luwe plekken in de stad komen. Wanneer een plek luw blijft komt het onderwaterleven volgens hem namelijk vanzelf terug.

Iets meer dan een week daarna waarschuwde de gemeente inwoners om niet te zwemmen rond de Oostelijke Eilanden en met name op Oostenburg in verband met bodemverontreiniging[ii]. Uit onderzoek zou naar voren zijn gekomen dat in het bodemslib te hoge concentraties aanwezig zijn van o.a. minerale oliën, zware metalen en bestrijdingsmiddelen[iii]. Het onderzoek naar de bodemverontreiniging is nog niet afgerond en tevens is nog onduidelijk wanneer dit wel het geval is en of de gemeente iets aan het probleem zal kunnen doen. Ook de waterbodem rond de Westelijke Eilanden is vervuild, is te lezen op de website van de gemeente[iv]. Eveneens wordt hier nog onderzocht waar precies en hoeveel de waterbodem vervuild is en of het mogelijk is om de vervuiling aan te pakken[v].

De fractie van de Partij voor de Dieren Amsterdam acht het noodzakelijk dat de biodiversiteit onder water toeneemt. De Partij voor de Dieren Amsterdam wil dit niet alleen, volgens Europese regelgeving die door alle lidstaten wettelijk is verankerd, de Kaderrichtlijn Water KRW, moet al het water in Europa uiterlijk in 2027 schoon en gezond zijn[vi]. Dit geldt zowel voor oppervlaktewater als grondwater en gaat over alle aspecten van de waterkwaliteit (chemie, ecologie en geschiktheid voor drinkwaterwinning). Vragensteller wil daarom graag weten of en hoe de gemeente kan bijdragen aan het verbeteren van de waterkwaliteit.

Gezien het vorenstaande stelt ondergetekende, namens de fractie van Partij voor de Dieren, op grond van artikel 84 van het Reglement van orde gemeenteraad en raadscommissies Amsterdam, de volgende schriftelijke vragen:

1. In hoeverre voldoet het Amsterdamse water momenteel aan de doelstellingen van de KRW?

2. Indien het Amsterdamse water nog niet voldoet aan de KRW, welke maatregelen worden er tot 2027 nog verricht (door het waterschap en/of de gemeente) om de waterkwaliteit in Amsterdam te verbeteren? En bestaat daarmee een realistische verwachting dat de doelen behaald zullen worden? Zo nee, vindt het college het dan niet nodig om extra maatregelen te nemen?

3. Is het college van plan om meer luwe plekken te creëren in de stad om de ecologische waterkwaliteit te verbeteren? Zo ja, graag een toelichting waar, hoe en per wanneer? Zo nee, waarom niet?

4. In het coalitieakkoord staat dat het college wil gaan “bouwen op water waar dit kan”[vii]. Neemt het college de ecologische waterkwaliteit hierbij ook in ogenschouw?

5. In het coalitieakkoord staat ook dat het college “meer groen op het water [wil] toevoegen” en de mogelijkheden voor een drijvend park onderzoekt. Besteedt het college hierbij aandacht aan het verbeteren van de ecologische waterkwaliteit?

6. Onderzoekt het college (bijv. bij de genoemde onderzoeken bij de Oostelijke en Westelijke eilanden) wat bodemverontreiniging in Amsterdamse wateren voor invloed heeft op het onderwaterleven?

7. Grijpt het college bij het mogelijk saneren van de bodemverontreiniging in Amsterdamse wateren daarna de kans om op die plaatsen luwe plekken te creëren ten gunste van de ecologische waterkwaliteit?

Indiener,

A.L. Bakker


[i] https://www.at5.nl/artikelen/215737/amsterdams-zwemwater-sterk-verbeterd-maar-onderwaterleven-blijft-achter

[ii] https://www.amsterdam.nl/stadsdelen/centrum/nieuws/waterbodem-oostelijke-eilanden

[iii] https://www.at5.nl/artikelen/215982/gemeente-waarschuwt-ga-niet-zwemmen-rond-oostelijke-eilanden

[iv] https://www.amsterdam.nl/stadsdelen/centrum/nieuws/waterbodem-rond-westelijke-eilanden/

[v] https://www.agv.nl/waterbodemonderzoek

[vi] https://www.helpdeskwater.nl/onderwerpen/wetgeving-beleid/kaderrichtlijn-water/uitvoering/rijn-west/we/krw/

[vii] https://www.amsterdam.nl/nieuws/coalitieakkoord/#:~:text=Amsterdams%20akkoord%20(PDF%2C%203%2C4%20MB)

Indiendatum: 9 aug. 2022
Antwoorddatum: 27 sep. 2022

Het college kan de gestelde vragen als volgt beantwoorden.

1. In hoeverre voldoet het Amsterdamse water momenteel aan de doelstellingen van de KRW? Antwoord: Binnen de systematiek van de Europese Kaderrichtlijn Water (KRW) vormen de KRWwaterlichamen de eenheden voor de basisrapportage. Amsterdam is zowel binnen als buiten de gemeentegrenzen betrokken bij de 16 waterlichamen welke in beheer zijn bij het Rijk, Waterschap Amstel, Gooi en Vecht (AGV), Hoogheemraadschap Hollands-Noorderkwartier (HHNK) en Hoogheemraadschap Rijnland (HHR). Geen van de waterlichamen voldoet al aan de gestelde KRW-doelen voor 2027.

2. Indien het Amsterdamse water nog niet voldoet aan de KRW, welke maatregelen worden er tot 2027 nog verricht (door het waterschap en/of de gemeente) om de waterkwaliteit in Amsterdam te verbeteren? En bestaat daarmee een realistische verwachting dat de doelen behaald zullen worden? Zo nee, vindt het college het dan niet nodig om extra maatregelen te nemen? Antwoord Met de KRW zijn beheerplannen opgesteld waarin de technische kenmerken van de KRWwaterlichamen, de doelen, maatregelen, eventuele vertragingen en bijbehorende uitzonderingsgronden zijn onderbouwd. De eerste generatie beheerplannen is in 2009 vastgesteld en de tweede generatie in 2015. Inmiddels is de uitvoeringsperiode gestart van de derde en laatste generatie plannen voor de periode 2022-2027 waarin de waterbeheerders concrete maatregelen benoemen voor het behalen van de KRW-doelen. Zie voor een compleet overzicht van alle maatregelen de bijgevoegde factsheets voor alle 16 KRWwaterlichamen waar Amsterdam een betrokkenheid bij heeft. Het college realiseert zich dat het behalen van de KRW doelstellingen een flinke uitdaging is, ook al zijn de door de waterbeheerders voorgenomen maatregelen gericht op het behalen van de KRW doelen voor 2027. Het is op dit moment nog onzeker of de gestelde doelen met het huidige maatregelenpakket gehaald gaan worden in Amsterdam. Het college gaat over deze uitdaging, verwachtingen en eventuele oplossingen in gesprek met de waterbeheerders en informeert de raad hierover. Hoewel het merendeel van de maatregelen in de beheerplannen een verantwoordelijkheid is van de desbetreffende waterbeheerder zalde gemeente ook een betrokkenheid hebben bij de uitvoering van maatregelen. Zo heeft het bestuur van waterschap AGV de gemeente Amsterdam gevraagd om gezamenlijk een KRW-uitvoeringsagenda op te stellen. Over dit voornemen bent u op 24 augustus 2021 middels een raadsinformatiebrief geïnformeerd. Inmiddels is een ambtelijke werkgroep gestart met de ontwikkeling van een gezamenlijke uitvoeringsagenda en de concretisering van uitvoeringsmaatregelen. In het eerste kwartaal van 2023 informeren we u over de betreffende maatregelen en de eventuele benodigde besluitvorming.

3. Is het college van plan om meer luwe plekken te creëren in de stad om de ecologische waterkwaliteit te verbeteren? Zo ja, graag een toelichting waar, hoe en per wanneer? Zo nee, waarom niet? Antwoord: Ja, het college is van plan luwe plekken te creëren overeenkomstig de ambities uit de Omgevingsvisie Amsterdam 2050 waarmee de volgende accenten zijn bepaald: – “1. We gaan behoeften per gebied in samenspraak met bewoners en andere betrokkenen inventariseren. Waar is meer zicht op het water gewenst? Waar is behoefte aan groene oevers, oplaadpunten voor pleziervaart, wisselplekken voor woonboten, steigers voor goederenvervoer of zwemplekken? Waar hinderen de betrokkenen elkaar? Een beeld daarvan maakt goede afwegingen mogelijk.” (Pagina 210) – “2. Aanwijzen van rustgebieden waar de waterecologie zich kan ontwikkelen, bijvoorbeeld de Ringvaart van de Watergraafsmeer en de Westlandgracht. Voor deze wateren wordt onderzocht of er ruimte is voor ondieptes en meer glooiend watertalud. Een uitdaging zou ook zijn om dit te doen in één of meer nader te bepalen grachten in het centrum. In rustgebieden komen dan beduidend minder mogelijkheden voor ander gebruik.” (Pagina 211) Voor het uitwerken van de ambities uit de Omgevingsvisie is met de Uitvoeringsagenda Omgevingsvisie (d.d. 14 december 2021) een algemene werkwijze bepaald.Daarbij is voor het onderdeel water bepaald dat deze uitwerking later zal plaatsvinden. De daadwerkelijke uitvoering van maatregelen is afhankelijk van de beschikbaarheid van financiële middelen.

4. In het coalitieakkoord staat dat het college wil gaan “bouwen op water waar dit kan. Neemt het college de ecologische waterkwaliteit hierbij ook in ogenschouw? Antwoord: Ja, bij alle ruimtelijke ontwikkelingen op het water worden ook de eisen en belangen van de waterbeheerder ten aanzien van waterkwaliteit en van het betreffende KRW-waterlichaam betrokken. Daarnaast wordt verwezen naar de afdoening van motie 302.21 inzake Bouwen op water waarbij de Raad op 22 maart 2022 is geïnformeerd middels een raadsinformatie brief met daarbij het rapport “Verkenning mogelijkheden grootschalig bouwen op water in Amsterdam

5. In het coalitieakkoord staat ook dat het college “meer groen op het water [wil] toevoegen” en de mogelijkheden voor een drijvend park onderzoekt. Besteedt het college hierbij aandacht aan het verbeteren van de ecologische waterkwaliteit? Antwoord: Ja, bij de uitvoering van de ambitie voor “meer groen op het water toevoegen” worden ook de eisen en belangen van de desbetreffende waterbeheerder ten aanzien van waterkwaliteit en van het betreffende KRW-waterlichaam betrokken.

6. Onderzoekt het college (bijv. bij de genoemde onderzoeken bij de Oostelijke en Westelijke eilanden) wat bodemverontreiniging in Amsterdamse wateren voor invloed heeft op het onderwaterleven? Antwoord: Nee, het college onderzoekt niet wat de invloed is van bodemverontreiniging op het onderwaterleven. Dit betreft een taak en expertise welke bij het Rijk en waterschappen is ondergebracht.

7. Grijpt het college bij het mogelijk saneren van de bodemverontreiniging in Amsterdamse wateren daarna de kans om op die plaatsen luwe plekken te creëren ten gunste van de ecologische waterkwaliteit? Antwoord: Bij sanering van waterbodems gelden gebied specifieke eisen en omstandigheden waarbij op voorhand niet is aan te geven of aanleg van luwe plekken tot de mogelijkheid behoort. Indien bij sanering van waterbodems, welke in opdracht en verantwoordelijkheid van de gemeente worden uitgevoerd, kansen bestaan om gelijktijdig de ecologische waterkwaliteit te verbeteren dan worden deze benut.

Interessant voor jou

Schriftelijke vragen inzake het uitfaseren van steenkool en andere fossiele brandstoffen in de haven

Lees verder

Schriftelijke vragen inzake energielabels kantoorpanden en gemeentelijk vastgoed

Lees verder

    Word actief Doneer