Schrif­te­lijke vragen inzake de Hollandsche Manege

Indiendatum: mrt. 2014
Antwoorddatum: 1 jan. 1970

Onderwerp
Beantwoording schriftelijke vragen van het raadslid de heer J.F.W. van Lammeren van 21 maart 2014 inzake de Hollandsche Manege.

Aan de gemeenteraad

Inleiding door vragensteller:

Aan de Vondelstraat 140 in Amsterdam is de Hollandsche Manege gevestigd. In de Hollandsche Manege worden onder andere paardrijlessen gegeven. De Hollandsche Manege heeft geen buitenbak, noch ruimte om de paarden in de open lucht te huisvesten of te laten luchten.

Verder heeft de Hollandsche Manege niet genoeg ruimte om de paarden in boxen onder te brengen (een box is een ruimte met vier wanden en een deur waarin veelal 1 paard wordt gehouden). De meeste paarden staan in een zogenoemde stand (zij staan aan een touw vast aan de muur tussen twee schotten en kunnen zich bijvoorbeeld niet omdraaien).

De Sectorraad Paarden (SRP) heeft richtlijnen opgesteld, waarmee invulling is

gegeven aan het verzoek van voormalig staatssecretaris H. Bleker van het Ministerie van Economie, Landbouw en Innovatie om het paardenwelzijn te verbeteren. In richtlijn 2 staat het volgende: 'Stands, waarin paarden permanent aangebonden worden gehouden, uitfaseren en per 1 januari 2017 verbieden.'

In het Paardenbesluit (2011) van de Dierenbescherming staat het volgende ten aanzien van beweging en stalling:

“Artikel 6: Beweging Paarden moeten per dag tenminste 4 uur vrije beweging hebben.

Artikel 3 Huisvesting 1. Bij de inrichting van de verblijven voor paarden wordt rekening gehouden met het soorteigen gedrag van het paard. 2. Paarden worden niet aangebonden gehouden. 3. Als paarden worden gehouden in een box heeft die box een oppervlakte van minimaal tweemaal de stokmaat van het paard in het kwadraat. 4. Als paarden in groepen worden gehouden, is de minimale oppervlakte voor elk paard dezelfde als in lid 2 wordt genoemd. Indien de groep groter is dan 4 paarden kan voor de meerdere paarden volstaan worden met minimaal 1,7 maal de stokmaat in het kwadraat. 5. Als een merrie die een veulen krijgt gehouden wordt in een box, is die minimaal 2,5 maal de stokmaat in het kwadraat. 6. De lichtintensiteit in een stal bestemd voor paarden bedraagt, verticaal op dierhoogte gemeten, tenminste 80 lux gedurende ten minste 8 uur per dag. 7. De plaats inclusief bodem waar paarden worden gehouden is op zodanige wijze ontworpen, gebouwd en onderhouden dat bij paarden geen pijn of letsel wordt veroorzaakt. 8. Zieke of gewonde paarden kunnen worden afgezonderd van andere paarden indien noodzakelijk 9. Het belemmeren van stereotype gedrag is verboden. 10. Paarden die buiten worden gehouden beschikken over permanent toegankelijke schuilgelegenheid.”

Gezien het vorenstaande heeft vragensteller op 21 maart 2014, namens de fractie van de Partij voor de Dieren, op grond van artikel 45 van het Reglement van orde voor de raad van Amsterdam, de volgende schriftelijke vragen tot het college van burgemeester en wethouders gericht:

1. Hoeveel paarden worden in de Hollandsche Manage gehouden? Antwoord:

Er kunnen maximaal 58 paarden worden gehuisvest. Momenteel staan er 55.

2. Hoeveel van deze paarden staan in een stand? Hoeveel staan in een box?

Antwoord:
Er zijn 40 stands en 18 boxen. De boxen worden allemaal benut en er zijn 3 stands vrij.

3. Hoeveel uur per dag staan de paarden gemiddeld in een stand?

Antwoord:
De paarden die in de stands staan worden elke dag minimaal 2 tot maximaal 4 uur voor de les gebruikt. De paarden worden na de laatste les in de hal afgezadeld zodat ze nog met elkaar kunnen spelen. Daarnaast worden de paarden in groepen losgelaten; de pony’s om de dag in de rijbaan.

4. Hoeveel uur per dag krijgen de paarden gemiddeld vrije beweging? Hoeveel uur per dag krijgen de paarden beweging in de vorm van lessen, longeren?

Antwoord:
Zie het antwoord op vraag 3. Naast de manege, tussen de huizen van de Vondelstraat en de huizen van de Overtoom 163 t/m 173, is een kleine paddock van 25 bij 35 meter. Deze paddock wordt momenteel bezet door werkzaamheden van Waternet, maar eind mei 2014 zal deze paddock gebruikt gaan worden voor uitloop van de paarden. Er kunnen dan elk dag 12 tot 16 paarden voor 2 uur per dag worden los gelaten. De Hollandsche Manege beschikt over 2 rijhallen die beide ook gebruikt worden om de paarden los te laten lopen.

5. Hoe vaak komen de paarden gemiddeld buiten (van het terrein af) en voor hoeveel uur?

Antwoord:
De Hollandsche Manege beschikt over een moderne vrachtwagen waar 5 paarden op kunnen. Elk weekend worden er buitenritten en/of buitenlessen georganiseerd. Ook worden er doordeweeks buitenritten in het Amsterdamse Bos georganiseerd. De paarden worden gerouleerd voor deze extra evenementen. Met name in de winter worden de paarden ingezet bij slipjachten en dan zijn de paarden de gehele dag van het bedrijf en zijn ze ongeveer 5 uur in de buitenlucht aan het rijden achter de honden. Tevens gaan de paarden regelmatig op pad voor wedstrijden met carrousel groepen. Een carrousel groep bestaat uit 12 of 16 ruiters. Er komt dan een grote dubbel stel vrachtwagen waarmee de paarden met maximaal 18 tegelijk vervoerd kunnen worden. Ook met dit soort dagen zijn de paarden de hele dag van het bedrijf.

6. Krijgen de paarden van de Hollandsche Manege weidegang? Zo ja, waar? Met welke frequentie en hoeveel uur staan de paarden dan in de wei? Hoe groot is deze weide en met hoeveel paarden tegelijk worden de paarden in de wei gelaten?

Antwoord:
Elk jaar gaat De Hollandsche Manege 2 weken dicht voor de rijlessen. Alle paarden gaan dan naar het weiland. De 20 pony’s gaan naar Spanbroek op een weiland van 3 hectare en de overige paarden gaan naar Midden Beemster op een weiland van 4 hectare. Daarnaast is De Hollandsche Manege druk bezig met het zoeken naar een tweede locatie, een boerderij met alleen maar weidegang, om de paarden meer uitloop te geven. Enige hulp om dit te kunnen gaan realiseren is voor De Hollandsche Manege zeer welkom. De bedoeling is om meer paarden aan te schaffen en dan een roulatie op te zetten voor de paarden. Ongeveer 8 tot 10 weken op De Hollandsche Manege om te werken en dan 3 tot 4 weken op het land. Hier zal wel een loopschuur moeten zijn, zodat de paarden ’s nachts binnen kunnen staan als kudde, en eventueel zieke paarden kunnen daar beter worden en goed in de gaten worden gehouden. Het zal naar verwachting nog tot 2015 duren voor dat dit gerealiseerd wordt.

De Dierenbescherming heeft het volgende op haar website staan over paardenwelzijn: 'Paarden en pony's zouden iedere dag moeten kunnen bewegen. Als een paard of pony niet in de wei staat, zou het dier iedere dag minstens een paar uur beweging moeten krijgen. Bijvoorbeeld in de paddock of door er mee te rijden. Afwisseling is erg belangrijk. Beweging is zeer bevorderlijk voor het welzijn.'

7. Op welke manier geeft de Hollandsche Manege invulling aan het uitfaseren van stands?

Antwoord:
Omdat De Hollandsche Manege zowel van binnen als van buiten een Rijksmonument is, is er niet direct een oplossing om de stands uit te faseren. Ook zal het dan ook niet meer mogelijk zijn om het bedrijf economisch gezond te houden.

De vakorganisatie FNRS heeft in haar beleid staan dat bedrijven na 2017 geen stands meer mogen hebben. De Hollandsche Manege geeft aan dat de FNRS bereid is om De Hollandsche Manege als enige manage in Nederland hierop een uitzondering te verlenen. Dit op voorwaarde dat er in 2018 definitief een tweede buitenlocatie is zoals omschreven in het antwoord op vraag 6.

8. Wat vindt het college ervan dat er midden in Amsterdam een manege staat waarin paarden nog zoveel in stands staan?

Antwoord:
Het college vindt dat de gang van zaken acceptabel is, zeker gezien de inspanningen van de manege om de paarden een nog beter leven te geven. De Hollandsche Manege is de oudste rijschool van Nederland en is sinds de oplevering in 1882 gevestigd in het speciaal daarvoor door architect Van Gendt gebouwde pand in de Vondelstraat. Het is uniek dat er nog centraal binnen een grote stad een manege kan blijven functioneren, waardoor veel Amsterdamse kinderen die willen (leren) paardrijden hier zelf op de fiets of met openbaar vervoer naartoe kunnen blijven gaan. De stands maken onderdeel uit van de monumentale status van de manege als Rijksmonument. De Hollandsche Manege is daarom op zoek naar een extra buitenlocatie zodat de paarden gerouleerd kunnen worden en minder vaak in stands zullen staan en vaker in het weiland. De Hollandsche Manege geeft aan dat er geen wetenschappelijk onderzoek is gedaan naar de voor- en nadelen van paarden in boxen ten opzichte van stands, maar dat er wel onderzoek is gedaan naar de stress factor bij paarden. Daaruit blijkt geen verschil in stress factor tussen paarden die in de stands staan en paarden die in de box staan. Paarden zijn van nature kuddedieren en vinden het prettig om dicht bij elkaar te staan. De Hollandsche Manege geeft aan dat in Nederland de gemiddelde lengte van een stand touw 1 meter is, en ze zelf voor de stands touwen laten maken van 1,5 meter. Hierdoor kunnen de paarden veel meer bewegen in de stand en ook meer sociaal contact maken met hun buurman/vrouw. Ook kunnen alle paarden gemakkelijk liggen en opstaan. Er zijn elke week 700 ruiters ingeroosterd, daarvan komen er ongeveer 550 tot 600 paardrijden. Iedereen is altijd zeer begaan met de paarden, de ruiters komen minimaal 30 minuten voor aanvang van de les, kinderen vaak veel eerder, om de paarden uit de stand te halen en te poetsen, te verzorgen en aandacht te geven. Ook na de les worden de paarden door de ruiters met veel plezier en liefde na verzorgd.

9. Hoe beoordeelt het college het antwoord op vraag 3 en 4 in het licht van dierenwelzijn en gemeten naar de standaarden van het Paardenbesluit?

Antwoord:
Zie ook het antwoord op vraag 8. Doordat De Hollandsche Manege stands heeft, wordt ze gedwongen om zeer goed te kijken of elk paard elke dag voldoende beweging krijgt. Eigenaren van dieren die in een box staan willen nog weleens de paarden langer in de box laten staan. In het buitengebied worden niet elke dag paarden buitengezet omdat de weersomstandigheden dat niet altijd toelaten.

Met name in de winter als de weilanden bevroren zijn of in de zomermaanden als de steekvliegen (dazen) actief zijn. De Hollandsche Manege probeert door het opzetten van een roulatiesysteem een evenwicht te vinden tussen economische aspecten en dierenwelzijn.

De Hollandsche Manege nodigt de raadscommissie die over dierenwelzijn gaat graag uit voor een rondleiding met toelichting om zich nader op de hoogte te kunnen stellen van het dierenwelzijn bij de manege.

10. Ontvangt de Hollandsche Manege (kvk 37120575 en/of kvk 41217167 en/of kvk 57411263) subsidie of enige andere financiële middelen, direct of indirect van de gemeente of van het stadsdeel? (Hierbij wordt ook bedoeld: bijdragen aan het onderhoud van het gebouw, aan de huur, aan de vereniging, of aan dienstverlening op welke wijze dan ook.)

Antwoord:
Nee. De Hollandsche Manege geeft aan op geen enkele wijze subsidie te ontvangen en een marktconforme huur te betalen.

Burgemeester en wethouders van Amsterdam

A.H.P. van Gils, secretaris E.E. van der Laan, burgemeester