Schrif­te­lijke vragen inzake confron­tatie tussen politie en krakers

Indiendatum: mei 2012
Antwoorddatum: 5 jul. 2012

1. De lezingen van de politiewoordvoerder en de groep krakers of het pand al dan niet gekraakt was toen de politie arriveerde lopen sterk uiteen. Kan het college de gemeenteraad een feitenrelaas voorleggen?

Antwoord:
Ja, het feitenrelaas zal ter kennisname naar de Commissie Algemene Zaken worden gestuurd.

2. Uit de filmbeelden en ooggetuigenverslagen blijkt dat een grote groep agenten aanwezig was, voordat de confrontatie plaatsvond Was de politie al op voorhand van plan een eventuele kraak ongedaan te maken en te ontruimen? Zo ja, is het het beleid van de gemeente om te ontruimen voor leegstand? Zo nee, waarom heeft de gemeente ontruimd?

Antwoord:
Nee, de politie heeft gereageerd op een mogelijke kraakactie met betrekking tot het bewuste pand. De politie is ter plaatse gekomen en wilde constateren of er daadwerkelijk sprake was van een kraakactie. Aangezien de politie met deze situatie onverwachts geconfronteerd werd was er geen sprake van een plan om het pand te ontruimen.

3. Uit filmmateriaal en ooggetuigenverslagen blijkt dat de politie veel geweld heeft gebruikt in de confrontatie met de krakers. Er zijn veel klappen uitgedeeld met wapenstokken en er kwamen politiehonden aan te pas. Hebben de politieagenten geweldsinstructies gekregen? Zo ja, welke instructies waren dit? Is het bekend of de politie naar de geweldinstructies heeft gehandeld?

Antwoord:
De politiewet verleent politieambtenaren de bevoegdheid geweld toe te passen. Dit is vastgelegd in artikel 8 van de politiewet en in algemene zin geldt daarvoor een geweldsinstructie. Iedere politieambtenaar wordt jaarlijks getraind in en getoetst op kennis en vaardigheden met betrekking tot de geweldsaanwending. Voor deze toetsen gelden landelijke normen. In deze situatie is geen specifieke geweldsinstructie gegeven, het was immers een onvoorzien optreden. De algemene geweldsinstructie was uiteraard wel van toepassing. Elementen van het optreden zijn reeds door de hoofdcommissaris als niet professioneel beoordeeld. Het gehele optreden is inmiddels door de politie geëvalueerd. In de bijlage wordt daarvan verslag gedaan.

4. Zijn acties die zouden leiden tot een vreedzame verwijdering van de demonstranten van te voren overwogen? Zo ja, waarom zijn deze niet ingezet? Zo nee, waarom was er geen alternatief ‘vreedzaam’ plan?

Antwoord:
Het politieoptreden vond plaats in een mogelijke heterdaadsituatie. Het was onduidelijk of sprake was van een voltooide kraakactie of van een poging die nog gaande was. Daarbij is wel degelijk geprobeerd een confrontatie te voorkomen door het gesprek aan te gaan en vervolgens meerdere malen te vorderen en waarschuwen. De krakers bleven echter voor de deur staan zodat niet was vast te stellen of het pand gekraakt was. De politie heeft in de escalerende situatie ter plaatse zo lang mogelijk geprobeerd om geweldsaanwending te voorkomen. Omdat de politieambtenaar werd belemmerd in zijn taak om vast te stellen of al dan niet sprake was van een strafbaar feit en ontzet moest worden is geweld
gebruikt. Daarna is na herhaaldelijk vorderen tot verwijdering opnieuw geweld aangewend om de ontstane openbare orde verstoring te beëindigen. Uiteindelijk zijn daarbij 38 personen aangehouden.

5. Zijn er naar aanleiding van deze politieactie onderzoeken gedaan naar gedragingen van individuele agenten?

Antwoord:
Er is een bijeenkomst georganiseerd waarin het gehele politieoptreden is geëvalueerd met alle betrokken politieambtenaren. De evaluatie had geen betrekking op de wijze van optreden door individuele functionarissen. Momenteel wordt onderzoek gedaan naar aanleiding van aangiften en klachten. In afwachting daarvan wordt niet op individuele gedragingen ingegaan.

6. Vindt het college dit geweld proportioneel, of kan het college aangeven waarom dit geweld nodig was? Wat is het oordeel van het college hierover?

Antwoord:
De driehoek heeft geconstateerd dat het optreden op de avond van 13 mei in de Simon Stevinstraat gedeeltelijk onprofessioneel is geweest. Naar aanleiding van dit politieoptreden is aangifte gedaan. Als gevolg daarvan is een onderzoek gestart door het Bureau Integriteit van de politie Haaglanden onder leiding van een officier van justitie. In afwachting van de uitkomst kan op dit moment niet worden ingegaan op de vraag of het geweld proportioneel is geweest.

7. Vindt het college de politie-inzet bij de ontruiming in de Simon Stevinstraat gepast? Kan het college dit toelichten?

Antwoord:
De driehoek heeft overwogen dat het gepast is dat de politie actie onderneemt als er een melding binnenkomt van een potentiële heterdaad van een strafbaar feit. In het geval van een heterdaad bij een kraakactie heeft de politie de bevoegdheid om op te treden. Daarbij moet wel altijd een afweging gemaakt worden of daadwerkelijk optreden in een acute situatie opportuun is. Dit gelet op de veiligheid van politiemensen, de te verwachten tegenstand en de mate van verstoring van de openbare orde. De lijn van optreden bij heterdaad situaties van kraak is daarom in zijn algemeenheid dat er niet direct wordt opgetreden, tenzij de belangen op voorhand al duidelijk en groot zijn. De interne instructies die zijn
afgekondigd voor de omgang met dergelijke situaties komen er in essentie op neer dat in voorkomende gevallen meer tijd voor interne beraadslaging en afstemming met driehoekspartners moet worden opgenomen.

Burgemeester en wethouders van Amsterdam

A.H.P. van Gils, secretaris E.E. van der Laan, burgemeester