Schrif­te­lijke vragen van het lid Bloemberg-Issa inzake het over­schrijden van geluids­normen

Indiendatum: 30 dec. 2022
Antwoorddatum: 4 apr. 2023

1. Heeft het college in kaart gebracht wat de omvang is van geluidshinder en gezondheidsklachten door geluid in Amsterdam?

a. Kan het college inzichtelijk maken in hoeveel woningen de geluidsnormen momenteelworden overschreden?

b. Kan het college inzichtelijk maken binnen hoeveel nog te bouwen woningen in Amsterdam de geluidsnormen overschreden zullen worden?

Antwoord op vraag 1:

Ja, het college dient op basis van de Europese richtlijn Omgevingslawaai (2002/49/EG) elke vijf jaar een geluidskaart op te stellen waarmee inzage wordt gegeven in de ernstige geluidhinder en slaapverstoring in Amsterdam. De eerste geluidskaart is uitgebracht in 2007, de vierde geluidskaart over het jaar 2021 zal nog dit jaar worden vastgesteld door het college. Daarnaast stelt de GGD Amsterdam periodiek de gezondheidsmonitor Amsterdam op. In december 2022 heeft de GGD de resultaten van de gezondheidsmonitor 2020 gepubliceerd. Hierin staan de meest recente gegevens over ervaren geluidhinder in Amsterdam uit de Gezondheidsmonitor 2020. (https://www.ggdgezondheidinbee...).

Tenslotte zijn in het Actieplan Geluid Amsterdam[1], dat begin 2021 is vastgesteld in het college, ook schattingen opgenomen van de hiermee samenhangende gezondheidseffecten.

Antwoord op vraag 1a:

Bij de bouw van nieuwe woningen dient altijd voldaan te worden aan de wettelijke geluidsnormen. Het gaat het om een geluidsnorm in de woning (de ‘binnenwaarde’) en geluidsnormen die gelden op de gevel van de woning. Ten aanzien van de binnenwaarde geldt dat deze is vastgelegd in het Bouwbesluit. Aan deze binnenwaarde dient altijd voldaan te worden. Er zijn dan ook geen overschrijdingen van de norm voor de binnenwaarde te melden.

Ten aanzien van de geluidsnormen voor de gevelbelasting geldt dat deze zijn vastgelegd in de Wet geluidhinder. Deze normen zorgen er voor dat ook met een geopend raam er sprake is van een goede leefkwaliteit. De gevelnorm is te onderscheiden in een wettelijke voorkeursgrenswaarde en in de maximaal toelastbare grenswaarde. In Amsterdam wordt de wettelijke voorkeursgrenswaarde veelvuldig overschreden. Het college is echter bevoegd tot het afgeven van zogenaamde hogere waarden tot aan de maximale toegestane grenswaarde. De afweging daartoe wordt genomen in een zogenaamde hogere waarden procedure. In die gevallen geldt vanuit het Amsterdamse hogere waardenbeleid onder meer de verplichting om te zorgen voor een geluidsluwe zijde. Ook hier wordt dan ook voldaan aan de wetgeving.

De landelijke geluidswetgeving biedt daarnaast ook de mogelijkheid om in uitzonderingsgevallen hogere geluidbelastingen toe te staan dan de maximale grenswaarde: dat is het geval bij toepassing van zogenaamde dove gevels (waar ramen en deuren niet geopend mogen worden) of bij toepassing van de crisis en herstelwet. Bij toepassing van de dove gevel geldt als harde eis dat er een stille zijde is en ook bij de Crisis- en herstelwet gelden stringente eisen.

De wetgeving biedt - zoals ook is aangegeven in het NRC artikel – de nodige ruimte voor uitzonderingen, maar dat alles wel binnen de wetgeving.

Bovenstaande antwoord heeft betrekking op de toetsing aan normen bij nieuwe woningen. Opgemerkt wordt nog dat voor veel ‘bestaande’ woningen al ten tijde van de invoering van de Wet geluidhinder getoetst is aan de toen van kracht geworden wettelijke geluidsnormen. Woningen die toen niet voldeden aan de norm zijn geplaatst op zogenaamde (geluid) saneringslijsten. Die woningen kwamen (of komen, de sanering loopt nog steeds) in aanmerking voor geluidsanering op kosten van de rijksoverheid.

Antwoord op vraag 1b:

Alle nieuwe te bouwen woningen dienen te voldoen aan de wettelijke grenswaarden. Er is dan ook geen sprake van overschrijding van grenswaarden. Dit met uitzondering van de onder vraag 1a genoemde wettelijke voorkeursgrenswaarde. Maar het college is bevoegd om hiervoor een hogere waarde vast te stellen.

2. Denkt het college dat zij een zorgvuldige belangenafwegingen maakt door een hogere geluids-blootstelling dan de geluidsnorm binnen woningen te accepteren? Graag een toelichting over hoe deze belangenafweging wordt gemaakt.

Antwoord op vraag 2:

Van het accepteren van een hogere geluidsnorm binnen woningen is geen sprake. Zoals aangegeven bij vraag 1a. kan wel besloten worden tot het afgeven van hogere waarden dan de voorkeursgrenswaarde. De belangenafweging vindt plaats op basis van het door het college vastgestelde hogere waardenbeleid.

3. Wat doet het college om te voorkomen dat mensen met lagere inkomens vaker worden blootgesteld aan te harde geluiden in hun woning?

Antwoord op vraag 3:

Voor het geluidsniveau in de woning gelden de binnenwaarde normen vanuit het Bouwbesluit. Die normen zijn hetzelfde voor alle Amsterdamse woningen. Het is wel zo dat het voor de kleinere (goedkopere) woningen vaak moeilijker is om de – vanuit het gemeentelijk hogere waarden beleid vereiste – stille zijde te realiseren. Dit vergt in veel gevallen kunstmatige/technische oplossingen, waarvan de effectiviteit mogelijk minder is dan van een ‘natuurlijke’ stille zijde. Een natuurlijke stille zijde is bij grotere woningen eenvoudiger te realiseren, bv. door afscherming.

4. Is het college voornemens de strengere geluidsnormen die door de WHO en het RIVM geadviseerd worden op te nemen als regel in het Omgevingsplan? Zo nee, waarom niet en hoe kijkt het college naar de toenemende gezondheidsrisico’s door geluidsoverlast na de invoering van de Omgevingswet?

Antwoord op vraag 4:

Het college zal bij het ontwerp Omgevingsplan voorstellen het normenkader van de Omgevingswet te volgen en niet het advies van de WHO/RIVM. Ten aanzien van de nieuwe geluidsnormen die gaan gelden onder de Omgevingswet geldt dat deze voor het wegverkeer verruimd worden maar voor het spoor aangescherpt worden, waarbij opgemerkt wordt dat de geluidbelasting door binnenstedelijk wegverkeer wel groter is dan die van het spoor. De gemeente moet volgens de instructieregels van het Besluit kwaliteit leefomgeving (Bkl) rekening houden met geluid en moet zorgen voor een aanvaardbaar geluidniveau. Het gaat dan om de instructieregels van het Besluit kwaliteit leefomgeving (Bkl). Uitwerking van die regels moet nog plaats vinden. Het gaat dan om:

- Een tijdelijke regeling bij invoering van de omgevingswet. In de collegevergadering van 7 maart 2023 is ingestemd met de concept beleidsregel Geluid Amsterdam 2023 en het concept Amsterdams geluidbeleid 2016 (gewijzigd_2) (VN2023-003773). Het huidige Amsterdamse hogere waarden beleid is hierbij zo veel als mogelijk beleidsneutraal omgezet en deze tijdelijke regeling voorziet in een overbrugging in de periode tussen inwerkingtreding Omgevingswet en de vaststelling van een nieuw geluidbeleid op grondslag van de Omgevingswet.

- Het opstellen van nieuw geluidbeleid op grondslag van de Omgevingswet. Dan zal worden aangegeven hoe omgegaan wordt met de uitgangspunten van de Omgevingswet, hoe belangen worden afgewogen en hoe gewijzigde wettelijke voorschriften worden uitgelegd. In de collegevergadering van 7 maart 2023 is opdracht gegeven tot het ontwikkelen van dit nieuwe geluidbeleid. Ter voorbereiding hierop wordt dit jaar een ambtelijke verkenning geluidbeleid uitgevoerd (getrokken vanuit GGD en R&D). Het nieuwe beleid zal in 2024 worden opgesteld.

De advieswaarden van de WHO hebben geen wettelijke status.

5. Klopt het dat de gemeente overweegt om bewoners in de nieuwbouwwijk Haven Stad in het koopcontract te laten verklaren dat zij bewust kiezen voor een woning met geluidsoverlast? Zo ja, voor hoeveel woningen in Haven Stad geldt dit en wat vindt het college hiervan?

Antwoord op vraag 5:

Ten behoeve van de vaststelling van de Ontwikkelstrategie Haven-Stad (2019) is – in samenwerking met de GGD Amsterdam – een milieueffectrapport opgesteld. In het kader van dat rapport heeft de gemeenteraad een Spelregelkader vastgesteld dat kaders voor de ontwikkeling van Haven-Stad bevat. Hierin is de randvoorwaarde opgenomen dat toekomstige bewoners vooraf geïnformeerd worden over het feit dat de betreffende locatie een relatief hoge geluidbelasting heeft. Het doel hiervan is om potentiële kopers en huurders vooraf bewust te maken van de geluidsituatie. Zij kunnen vervolgens een weloverwogen keuze maken om daar al dan niet te gaan wonen. In koop- en huurovereenkomsten wordt verwezen naar de website van de gemeente met informatie over geluid.

In Sloterdijk Centrum waar nu woningbouw plaatsvindt wordt deze werkwijze toegepast. Ook in andere deelgebieden van Haven-Stad waar gebouwd gaat worden krijgt dit navolging. In totaal gaat om circa 40.000 tot 70.000 te bouwen woningen.

6. Is het college het met de Partij voor de Dieren eens dat meer geluidsoverlast in woningen onwenselijk is? Zo ja, is het college bereid om een plan van aanpak te maken om het overschrijden van geluidsnormen terug te dringen? Zo nee, waarom niet?

Antwoord op vraag 6:

Ja, het college is het met de Partij voor de Dieren eens dat meer geluidsoverlast in woningen onwenselijk is. Bij de bouw van nieuwe woningen moet voldaan worden aan het Bouwbesluit. Daarmee is het binnen niveau in de woning gewaarborgd. Probleem zijn de oude woningen. Deze woningen hebben niet altijd voldoende geluidsisolatie. Er loopt al lang een geluidsaneringsprogramma, waarvan de uitvoering bij Wonen ligt. Dit programma richt zich op de geluidsisolatie van woningen die al ten tijde van de invoering van de Wet geluidshinder te veel geluid ondervonden. In het Actieplan geluid Amsterdam 2020-2023 wordt nader ingegaan op deze saneringsaanpak.

In dit Actieplan Geluid geeft het college al aan wat gedaan wordt om de geluidbelasting op woningen te verminderen. Het gaat dan onder meer om:

- Het toepassen van geluidreducerend asfalt op gemeentelijke wegen waar mogelijk.

- De aanpak van excessief geluid van het verkeer (dan gaat het bv om de aanpak van luide voertuigen zoals motorfietsen).

- De inzet van het college via de Agenda Amsterdam Autoluw (voorrang voor fiets en OV, inzet op 30 km/uur etc.).

- De inzet van het college via het Actieplan Schone Lucht op het bevorderen van uitstootvrij vervoer, wat ook een positief effect heeft voor geluid.

Het college is op grond van de Europese Richtlijn Omgevingslawaai (nr. 2002/49/EG) verplicht om in 2024 een nieuw Actieplan geluid vast te stellen.

7. Welke belangenafweging wordt er door het college gemaakt bij het toestaan van activiteiten met een hoger geluidsniveau, zoals de realisatie van wegen met extra verkeer of windturbines, in een stad waar geluidsnormen al vaak worden overschreden? In het artikel in NRC is te lezen dat de gemeente Amsterdam probeert om geluidsoverlast terug te drinken door wegen te verplaatsen. Daarvoor heeft Amsterdam steun nodig van het Rijk volgens een woordvoerder.

Antwoord op vraag 7:

Het college maakt de belangenafweging op basis van het bij vraag 1 genoemde Amsterdams geluidbeleid (het hogere waardenbeleid). Dit beleid is primair gericht op geluidsbronnen die vallen onder de Wet geluidhinder, te weten wegverkeerlawaai, spoorwegverkeerlawaai en industrielawaai. Andere bronsoorten, zoals bijvoorbeeld vliegverkeerlawaai, geluid van installaties (bijvoorbeeld luchtverversingsinstallaties), laden en lossen, windturbines en evenementen worden betrokken vanuit een brede belangenafweging in het kader van de goede ruimtelijke ordening. Met de invoering van de Omgevingswet is dit ongewijzigd. Ten aanzien van de vraag over de verplaatsing van wegen: dit is niet aan de orde. Wat wel speelt is de afwaardering van gemeentelijke wegen. Dit heeft bijvoorbeeld gespeeld bij de Haarlemmerweg, waar een deel van de weg is afgewaardeerd van rijksweg naar een stedelijke weg. En op korte termijn zal de snelheid op veel gemeentelijke wegen teruggebracht worden van 50 naar 30 km/uur.

8. Wat is de stand van zaken met betrekking tot deze plannen en de steun vanuit het Rijk?

Antwoord vraag 8:

Zoals aangegeven bij vraag 7 zijn er geen plannen om wegen te verplaatsen.

[1] https://assets.amsterdam.nl/pu...