Schrif­telijk vragen van het lid Bakker inzake de plannen om monu­mentale bomen bij de Wester­markt naar de grond te halen

Indiendatum: 20 feb. 2025

Toelichting:

Bomen spelen een cruciale rol in het stedelijke ecosysteem van Amsterdam. Ze bieden niet alleen een leefomgeving voor diverse diersoorten, maar dragen ook bij aan de luchtkwaliteit, het vasthouden van water en het tegengaan van hittestress. Behoud van bomen in de stad is van essentieel belang voor de Amsterdammers. Het kappen van gezonde bomen moet daarom zeer zorgvuldig worden afgewogen en alleen in uitzonderlijke gevallen worden toegestaan. Dit past binnen de gemeentelijke doelstelling van “rigoureus vergroenen”, waarbij een terughoudende houding ten aanzien van kapvergunningen vooropstaat. Desondanks is er in maart 2024 een kapvergunning verleend voor de vier grote (gezonde) bomen langs het vrij liggend fietspad van de Westermarkt, waaronder twee monumentale exemplaren. De fractie van de Partij voor de Dieren zet vraagtekens bij deze beslissing.

De fractie heeft tevens vernomen dat het participatieproces en de juridische procedures rondom deze plannen gebrekkig zijn verlopen. Het Westelijk Grachten Comité, bestaande uit betrokken ondernemers en bewoners, heeft uit eigen middelen een voorlopige voorziening aangevraagd om de kap tegen te houden. De rechter doet uiterlijk op 4 maart uitspraak over deze zaak.

De gemeente Amsterdam stelt dat de herinrichting van de Westermarkt gericht is op het verbeteren van de openbare ruimte en de verkeersveiligheid, onder andere door meer ruimte te creëren voor fietsers en voetgangers. Dit gaat echter ten koste van monumentale bomen (vier grote bomen met plantjaar 1950, 1960 en 1980), die worden vervangen door het aanplanten van jonge bomen op het tramperron. Deze nieuwe boompjes hebben een beperkte groeiruimte en zullen naar verwachting nooit de ecologische waarde en verkoelende werking van de huidige bomen bereiken. Bovendien zijn er bezwaren tegen de boomspiegels (van slechts 1,5 m² ) waar de nieuwe bomen in geplant worden. Deze zouden de veiligheid en toegankelijkheid belemmeren van bijvoorbeeld slechtzienden, rolstoelgebruikers en ouders met kinderwagens. Ook rondom de verkeersveiligheid roept het plan vragen op. De voorgestelde aanleg van een fietsstrook direct langs de rijweg, op de plek van de huidige bomen, wordt door de Fietsersbond als onveiliger beschouwd dan het huidige ‘losse fietspad’. De fractie van de Partij voor de Dieren vraagt zich af of de belangen goed zijn afgewogen en of het echt noodzaak is om deze waardevolle bomen te kappen.  

Gezien het vorenstaande stelt ondergetekende, namens de fractie van de Partij voor de Dieren, op grond van artikel 84 van het Reglement van orde gemeenteraad en raadscommissies Amsterdam, de volgende schriftelijke vragen:

1. Zijn er ook opties overwogen waarin de bomen behouden konden blijven op de huidige locatie? Zo ja, welke opties en waarom is hier niet voor gekozen?
2. Zijn de bewoners, belanghebbenden en de stadsdeelcommissie meegenomen in het proces van herinrichting van de Westermarkt? Zo ja: op welke manier? Is hier verslaglegging van openbaar? En in hoeverre is de input van bewoners meegenomen in de uiteindelijke plannen? Zo nee, waarom niet?
3. Hoe veel juridische procedures zijn er gestart door belanghebbende gedurende dit proces? Hoe kijkt de gemeente hier tot dusver op terug?
4. Is er een Bomen Effect Analyse (BEA) uitgevoerd? Zo ja: wat kwam hieruit?
5. De herinrichting van de Westermarkt wordt gepresenteerd als een verbetering voor de openbare ruimte. Hoe draagt de kap van volwassen bomen, volgens het college, bij aan deze doelstellingen, gezien het belang van deze bomen grote bomen (o.a. de ecologische en verkoelende waarde)?
6. Is het college bekend met de kritiek van De Fietsersbond op de verkeersveiligheid van het nieuwe voorstel? Zo ja, hoe ziet het college deze punten van kritiek en hoe waarborgt het college de verkeersveiligheid van deze nieuwe inrichting?
7. Is het college bereid om het besluit te heroverwegen en alsnog te zoeken naar een oplossing waarin zo veel mogelijk, en in ieder geval de monumentale bomen, behouden blijven?
8. Kan het college deze vragen met spoed beantwoorden en tot die tijd geen onomkeerbare stappen nemen ten aanzien van de bomen?