'Demon­stre­rende boeren brengen het land in rep en roer; ze mogen veel meer dan klimaat­ac­ti­visten'

De boeren mochten met tractoren naar de Dam, Extinction Rebellion moest naar het Museumplein. Klimaatdemonstranten kregen boetes, boeren kregen de burgemeester op bezoek. Ongelijke behandeling, stelt Johnas van Lammeren vast, fractievoorzitter van de PvdD in Amsterdam.

Waarom verbiedt burgemeester Halsema op voorhand een demonstratie van Extinction Rebellion vanwege een wegblokkade, maar zet de gemeente Amsterdam zelf het Rokin af voor de boeren? Talloze vreedzame klimaatdemonstranten zijn dit jaar aangehouden, bij de boeren blijven maatregelen uit. In Amsterdam, en in de rest van Nederland, wordt met twee maten gemeten bij demonstraties.

‘Kom je ook?’, schreef de gemeente Amsterdam op social media over de demonstratie van de boeren, die op vrijdag 13 december een protestbrunch op de Dam wilden houden. Een ongebruikelijke uitnodiging, voor een gemeente die neutraal dient te staan tegenover demonstraties. Vrijheid van meningsuiting is een groot goed – of je nu voor of tegen de inhoud van de demonstratie bent. Ongelijke behandeling van demonstraties, dát is niet in de haak.

De gemeente ontving de boeren op koninklijke wijze. Marktkramen stonden meterslang in het centrum van de stad en de straten werden afgezet voor doorgaand autoverkeer. Koeien, pony’s, schapen en geiten mochten zelfs mee naar de drukke stad. De boeren kregen, als kers op de taart, bezoek van de burgemeester en wethouder Laurens Ivens (SP).

De gemeente benadrukte de goede afspraken, maar die werden bij het ochtendgloren al geschonden door de boeren. Er kwamen meer tractoren dan was afgesproken. Auto’s met een I amfarmer-bordje parkeerden gratis op het Rokin. Trad de burgemeester op? Nee, ze kneep een oogje dicht en benadrukte dat we de boeren vooral dankbaar moeten zijn. Intussen moest de politie deelnemers van een tegendemonstratie beschermen tegen agressieve boeren.

Vreedzame klimaatdemonstranten afgevoerd en kilometers verder gedropt

Hoe anders gaan we in Amsterdam om met klimaatdemonstranten. Waarom verwees de burgemeester de boeren niet naar het Museumplein, de plek die zij Extinction Rebellion eerder had toebedeeld bij hun protest in oktober? Bij de klimaatdemonstraties was de burgemeester bang voor wanordelijkheden, maar zij sprak die angst niet uit bij de boeren, ondanks dat zij de deuren van het Groningse provinciehuis eerder opengebroken hadden, de actie die nog op ons netvlies staat.

Bij de vreedzame klimaatdemonstraties werd de politie ingezet om vreedzame demonstranten af te voeren en kilometers verderop te droppen. In Amsterdam kregen dit jaar ruim vierhonderd klimaatdemonstranten een boete van 380 euro omdat ze zich bevonden op een plek waar ze niet mochten zijn. Is dit bij de boeren gebeurd?

De marechaussee arresteerde 26 mensen die onlangs op Schiphol bij Protestival van Greenpeace gemoedelijk liederen zongen. De gemeente Haarlemmermeer vaardigde zelfs een noodbevel uit. Niet omdat de demonstranten gevaarlijk waren, maar omdat ze de afgesproken grenzen – waar wel en niet gedemonstreerd mocht worden – zouden overschrijden. Tientallen mensen werden elders ver buiten Schiphol gedropt. Zelfs Amnesty International trok aan de bel en vond dat de burgemeester van Haarlemmermeer haar boekje te buiten ging door een vreedzame demonstratie op deze manier te beëindigen.

Woensdag 18 december stonden de snelwegen in Nederland vast door tractoren die de wegen bezetten of daar gingen spookrijden. Boeren gooiden zelfs vuurwerk naar agenten en een ambulance werd gehinderd. Weinig boetes werden uitgedeeld omdat dit volgens de politie tijdrovend is.

Nu Nederland in rep en roer is door ­boerenprotesten en de boeren het maatschappelijke leven hebben ontregeld, moeten bestuurders zich de vraag stellen: behandelen we demonstranten wel gelijk?

Dit opinie-artikel van Johnas van Lammeren is geplaatst in Trouw op 24 december 2019