Natuur is niet van plastic!

De Partij voor de Dieren vindt het van groot belang dat er voldoende sportvoorzieningen in de stad zijn. Sporten is voor veel mensen een leuke manier van bewegen en dat heeft een positief effect op de levenskwaliteit en gezondheid.

Op 10 december 2018 presenteerde het college van Amsterdam een koersdocument over de uitvoering van het Strategisch Huisvestingsplan Sport 2020-2023[1]. Hierin werd aangekondigd dat het college een Sportnorm gaat instellen, die de extra behoefte aan zwembaden, sporthallen en sportvelden berekent op basis van het aantal nieuwe woningen dat gerealiseerd gaat worden in Amsterdam. Er zal één vierkante meter voor sport en bewegen in de openbare ruimte worden opgenomen per nieuw te realiseren woning. Er komen meer sportvelden bij en het college is tevens van plan om bijna alle sportparken om te zetten van gras naar kunstgras.

Het probleem: kunstgras is niet groen

De gemeente Amsterdam kent de Hoofdgroenstructuur: groene gebieden die Amsterdam wil borgen, omdat ze van belang zijn voor het verbeteren van het leefklimaat, de luchtkwaliteit en de waterhuishouding, de biodiversiteit, groene recreatie en de voedselproductie.[2] In verdere uitleg over de Hoofdgroenstructuur schrijft de gemeente Amsterdam dat de functies groen en groene recreatie voorop staan, maar dat eventuele voorzieningen geen verkeer mogen aantrekken of ten koste mogen gaan van groen. Net als begraafplaatsen en volkstuinparken worden ook sportparken als groentype binnen de Hoofdgroenstructuur gezien. Op de interactieve kaart van Amsterdam is weergegeven om welke gebieden dit gaat.[3] Sportvelden worden dus meegenomen in berekeningen over de hoeveelheid vierkante meters groen in de stad. Ook als het veld niet van gras is maar van plastic.

Zo liggen op IJburg twee sportparken die in het Diemerpark onder de Hoofdgroenstructuur vallen. Een daarvan is het Sportpark IJburg, met twee kunstgras voetbalvelden, twee kunstgras hockeyvelden en een half natuurgras voetbalveld. Op Haveneiland-Oost kent IJburg ook een kunstgras voetbalveld dat ligt in het Theo van Gogh Park. Maar ook het hele sportpark op het Olympiaplein, Sportpark Buitenveldert, de tennisbanen van T.C. Kattenlaan in het Vondelpark en sportpark Ookmeer naast het Sloterpark worden meegerekend als groentype onder de Hoofdgroenstructuur.

Het omzetten van grasvelden naar kunstgrasvelden heeft voor- en nadelen. Een kunstgrasveld kan in alle seizoenen gebruikt worden en intensiever dan een grasveld. De keerzijde is echter dat het gebruik van kunstgras gepaard gaat met milieuproblematiek. Eerder werd een voorstel van de Partij voor de Dieren aangenomen om op kunstgrasvelden het rubbergranulaat te vervangen met milieuvriendelijke korrels zoals kurk of kokos.[4] Maar nog altijd kleeft aan kunstgrasmatten het probleem dat de recycling niet op een adequate manier plaatsvindt bij afvalrecyclingbedrijven.[5] Los van deze milieubezwaren draagt kunstgras het niet bij aan de vermindering van CO2 in de lucht en heeft het geen ecologische waarde. Een echt grasveld absorbeert water, legt CO2 vast in de bodem en brengt zuurstof in de lucht. Het wordt bewoond door allerlei insecten en andere dieren zoals mieren, slakken en wormen en is een bron van voedsel voor vogels. Kortom: los van de feitelijke kleur is er niks groens aan kunstgras.

Noodzaak: duidelijkheid over het echte groen in Amsterdam

Uit recent onderzoek van planologen van de Universiteit van Amsterdam kwam naar voren dat de groene ruimte in Amsterdam afneemt.[6] Door middel van satellietbeelden en remote-sensing technologie is blootgelegd dat de ontwikkeling van een compacte stad tussen 2003 en 2016 tot een afname en versnippering van de openbare groene ruimte heeft geleid. De onderzoekers concluderen dat de toename aan groene daken van 40.000 m² een druppel op de gloeiende plaat is tegenover het verlies van 3.000.000 m² aan groene ruimte.

In het coalitieakkoord van het huidige college schreven de coalitiepartijen dat ze ernaar streven om de groene koploper van Nederland en Europa te worden; dat de uitbreiding van de stad gepaard moet gaan met het behouden van de groene kwaliteiten van Amsterdam en dat de stad waar mogelijk zal vergroenen. In de begroting 2019 wordt ook expliciet aandacht besteed aan het belang van inspelen op extremere weersomstandigheden door klimaatverandering. Het belang van het programma Rainproof wordt aangehaald, dat stimuleert tot het regenbestendig indelen van de openbare ruimte.

Om het groen in Amsterdam te beschermen en op peil te houden is het van belang om inzichtelijker in beeld te krijgen hoeveel groen er daadwerkelijk in Amsterdam is. Daarvoor is het noodzakelijk om sportvelden niet meer mee te rekenen als ‘groen’ als het materiaal niet werkelijk uit natuurgras bestaat. Met dit initiatiefvoorstel wil de Partij voor de Dieren voorkomen dat er in de statistieken steeds meer gerekend wordt met oppervlaktes aan schijngroen zoals gravel en kunstgras.

Voorstel

Verzoekt:

• sportvelden van ander materiaal dan natuurgras niet langer te scharen onder de Hoofdgroenstructuur;
• het oppervlakte dat hierdoor van de Hoofdgroenstructuur verdwijnt elders met echte natuur aan de Hoofdgroenstructuur toe te voegen;
• hierbij te onderzoeken welk groentype de nieuwe gebieden krijgen en advies te vragen aan de Technische Adviescommissie Hoofdgroenstructuur;
• de Structuurvisie Amsterdam 2040 hierop aan te passen;
• het oppervlakte aan sportvelden van ander materiaal dan natuurgras niet langer mee te tellen bij berekeningen van vierkante meters groen in de stad;
• te rapporteren over het effect hiervan op het aantal vierkante meters groen in de stad en daarbij ook het effect mee te nemen van de verwachte uitvoering van het Strategisch Huisvestingsplan Sport 2020-2023.

A.L. Bakker (Partij voor de Dieren)

J.F. Bloemberg-Issa (Partij voor de Dieren)

[1] https://www.amsterdam.nl/publish/pages/895269/brief_shp_sport_kukenheim_2019.pdf

[2] https://www.amsterdam.nl/bestuur-organisatie/organisatie/ruimte-economie/ruimte-duurzaamheid/hoofdgroenstructuur/

[3] https://maps.amsterdam.nl/hoofdgroenstructuur/?LANG=nl

[4] https://amsterdam.partijvoordedieren.nl/moties/onderzoeksresultaten-over-kunstgraskorrels-vervang-velden-met-rubbergranulaat

[5] https://zembla.bnnvara.nl/nieuws/de-kunstgrasberg

[6] http://www.uva.nl/shared-content/faculteiten/nl/faculteit-der-maatschappij-en-gedragswetenschappen/nieuws/2018/10/beleid-voor-een-duurzame-stad.html