Een duurzame toekomst voor evene­menten in Amsterdam

Het college deelt bovendien deze conclusie, zo blijkt uit de toelichting op de voorgestelde APV-wijziging zoals besproken in de commissievergadering Financiën, Kunst en Diversiteit van 23 mei jongstleden:  

“Evenementen zijn voor veel Amsterdammers niet alleen maar een feest. Voor sommigen zijn ze zelfs synoniem voor overlast, hinder of ergernis. De ergernis van sommige Amsterdammers over de hinder die evenementen veroorzaken, staat niet op zichzelf. Het past in een bredere trend waarin de groei en ontwikkeling van de stad – onder andere door meer toerisme en bedrijvigheid in de stad – zorgt voor meer drukte en daarmee een toenemende druk op de leefbaarheid in de stad. De opeenstapeling van ergernissen – bijvoorbeeld over airbnb, de vele toeristen, het verdwijnen van buurtwinkels en andere voorzieningen – maakt dat Amsterdammers zich vaker vervreemd voelen van hun woonomgeving. Evenementen zijn een zeer zichtbare exponent van de groeiende stad en al zijn ze dan misschien niet het enige of het grootste probleem – ze dragen wel bij aan het leefbaarheidsvraagstuk waar Amsterdam mee worstelt2.” 

In 2018 is het huidige evenementenbeleid ingevoerd mede om deze zorgen te verlichten. In onze drukke, steeds verder verdichtende stad hadden steeds meer Amsterdammers last vanevenementen en werd de roep om maatregelen groter. Dit beleid stelde daarom normen voor geluid en het gebruik van de openbare ruimte, en stelde ook grenzen aan het aantal grote (muziek)evenementen. Toch constateert het college dat het resultaat een ‘gemengd beeld’ geeft3. Evenementen zijn in de afgelopen jaren namelijk steeds groter geworden en voor meer hinder en overlast gaan zorgen. In 2023 gaf Amsterdam mede daarom het startschot voor het vernieuwen van het evenementenbeleid. Naast het diverser en gevarieerder maken van het aanbod, een ontwikkeling die onze fractie enorm steunt, moet het nieuwe beleid erop toezien dat de balans tussen levendigheid en leefbaarheid gewaarborgd wordt. En volgens de Partij voor de Dieren is die balans nu nog te vaak zoek, de leefbaarheid wordt door de levendigheid overschreeuwd. 

Het meest recente onderzoek van R2Research over de ervaring van Amsterdammers met het evenementenaanbod ondersteunt dit4. Bijna één op de drie Amsterdammers ervaart wel eens overlast van evenementen in de wijk. Daarbij zegt 20% geluidsoverlast te ondervinden en 16% last te hebben van rotzooi of beschadigingen in de wijk na afloop van een evenement. De ervaren overlast is zelfs licht toegenomen ten opzichte van 20195. Toen was dit nog 24% en was de overlast ten aanzien van geluid en rotzooi of beschadigingen respectievelijk nog 19% en 14%. Hieruit kan worden opgemaakt dat het huidige evenementenbeleid er niet in is geslaagd de ervaren overlast voor bewoners te verminderen en de leefbaarheid te bewaken. 

Bovendien dient de levendigheid niet alleen ten behoeve van de mens bewaakt te worden; ook dier en natuur zijn regelmatig de dupe van evenementen. Afgelopen maand werd pijnlijk duidelijk dat Nederland “kampioen biodiversiteitsverlies” is van Europa en zelfs de Wereld6. Slechts 15 procent van de biodiversiteit die Nederland ooit had resteert. Verschillende kennisinstellingen publiceerden op 22 mei j.l. een online dashboard waaruit blijkt dat de biodiversiteitsdoelstellingen voor 2030 uit zicht raken7. De intensieve landbouw heeft grote delen van Nederland opgeëist en het natuurlijke leefgebied van veel dieren vernietigd. Door de monocultuur en het grootschalige pesticidengebruik in de landbouw zijn planten kwetsbaarder geworden voor ziektes en plagen en is het bodem- en waterleven aangetast. Maar ook de verstedelijking, toegenomen bevolkingsdichtheid en recreatiedruk zijn een grote oorzaak voor de afname in biodiversiteit8. Het leefgebied van veel dieren is hierdoor sterk verkleind. De duizenden stampende bezoekers, felle lichtshows en de harde vuurwerkknallen van evenementen zorgen voor verstoring van vele diersoorten. Een literatuuronderzoek uitgevoerd in opdracht van de gemeente Amsterdam laat zien dat verschillende diersoorten, zoals vogels, vleermuizen en andere zoogdieren verstoring kunnen ondervinden van festivals. In sommige gevallen kan dit zelfs leiden tot minder broedsucces9. Al eerder vroeg de Partij voor de Dieren aandacht voor de verstoring van broedvogels door festivals in onder andere het Twiske, de Gaasperplas en het Flevopark101112. 

De Partij voor de Dieren erkent -net als het college- dat het voor mensen van groot belang is om samen te komen, samen te genieten en samen te bewonderen. Festivals en evenementen zijn hiervoor bij uitstek een mogelijkheid. Echter constateert ondergetekende momenteel een onevenredige belasting voor mens, dier en natuur in en rondom de kwetsbare groene parken. Daarom vraagt dit initiatiefvoorstel op zoek te gaan naar een alternatief.  Ondanks de goede intenties van het college vraagt de Partij voor de Dieren zich af of het aangekondigde nieuwe evenementenbeleid voldoende waarborgen zal bieden voor mens, dier en natuur in de stad. Ondergetekende vreest dat de rust, stilte en bezinning die Amsterdam haar bewoners moet bieden verloren gaat met de toekomstige groei van de stad. De Partij voor de Dieren ziet echter kansen: evenementen kunnen ook deel van de oplossing worden. Ondergetekende komt daarom met het voorstel om een vast evenemententerrein te ontwikkelen voor de stad. 

Een purpose-built evenemententerrein: een duurzame toekomst voor evenementen in Amsterdam 
Stel je voor: een bruisend, vast festivalterrein in Amsterdam, speciaal ontworpen om grote en kleine festivals te organiseren, waar jaarlijks de beste artiesten van de wereld komen optreden en vele Amsterdammers met veel plezier naar toegaan. Voor organisatoren biedt het terrein zekerheid en een gestroomlijnd planningsproces dankzij de vaste locatie en beschikbare voorzieningen. De vaste infrastructuur voorkomt schade aan natuur zoals grasvelden en bomen, terwijl bezoekers dankzij goede openbaar vervoers- en treinverbindingen het terrein gemakkelijk kunnen bereiken. Gedeelde opslagruimtes vereenvoudigen de logistiek en besparen kosten, doordat tenten, stages en apparatuur voor meerdere festivals gebruikt kunnen worden. Duurzaamheid staat centraal met vaste energieaansluitingen en lichtmasten, waardoor vervuilende diesel aggregaten overbodig worden. Een vaste camping met voorzieningen kan festivalgangers eventueel een comfortabele overnachting bieden. Vaste toiletten en douches verhogen het comfort van bezoekers, zonder lange wachtrijen of ongemakken. De impact op dieren en vogels wordt geminimaliseerd door het doordachte ontwerp van het terrein, en de strategische ligging zorgt ervoor dat overlast voor omwonenden beperkt blijft. Met dit vaste festivalterrein vervult Amsterdam een voorbeeldfunctie en zorgt hiermee voor een duurzame oplossing waar festivals kunnen groeien en experimenteren, maar ook zekerheid krijgen, zonder dat dit ten koste gaan van de biodiversiteit in parken. 

Duurzaam, duidelijk, diervriendelijk 
Een vaste festivallocatie biedt veel duurzame voordelen. De locatie kan worden ontworpen met energie-efficiënte infrastructuren, recyclingprogramma's en hernieuwbare energiebronnen. Door de locatie herhaaldelijk te gebruiken, kunnen organisatoren investeren in een duurzame infrastructuur die lang meegaat, waardoor de ecologische voetafdruk van tijdelijke constructies wordt verminderd. Daarnaast kunnen ze permanente faciliteiten zoals sanitair, douches, parkeerplaatsen, podia en groene ruimtes aanleggen, wat zowel de duurzaamheid en kwaliteit van evenementen ten goede komt. Ook biedt een vaste festivallocatie efficiënte infrastructuur. Amsterdam kan investeren in duurzame en kwalitatief hoogwaardige voorzieningen zoals openbaar vervoer, fietspaden en aan- en afvoer wegen, die specifiek zijn ontworpen om grote evenementen te ondersteunen. Dit leidt tot een betere afhandeling van bezoekersstromen en vermindert tijdelijke opbouwkosten. 

Ook zorgt een vaste locatie voor meer duidelijkheid. Voor bezoekers zorgt het voor consistentie, zodat ze weten wat ze kunnen verwachten wat betreft toegang, voorzieningen en logistiek. Dit maakt de planning gemakkelijker en verhoogt het comfort. Voor organisatoren verbetert een vaste locatie de communicatie, omdat ze duidelijke en consistente informatie kunnen verstrekken over routebeschrijvingen, regels en voorzieningen, wat verwarring minimaliseert. Bovendien wordt het beheren van vergunningen en voldoen aan lokale regelgeving eenvoudiger, omdat de organisator bekend is met de vereisten en processen van de locatie, wat resulteert in een efficiëntere goedkeuringsprocedure. 

Een vaste festivallocatie biedt continuïteit en betrouwbaarheid, waardoor er een sterke band kan ontstaan tussen het evenement en de bezoekersgemeenschap. Deze vaste plek maakt het mogelijk voor organisatoren om hun logistieke processen te verfijnen door ervaring op dezelfde locatie, wat leidt tot een efficiëntere opbouw en afbraak, verbeterde veiligheidsmaatregelen, en een beter georganiseerde evenementenervaring. Bovendien kunnen langdurige samenwerkingen met lokale leveranciers, beveiligingsdiensten, en andere partners worden versterkt, wat bijdraagt aan de algehele kwaliteit en consistentie van het evenement. 

Een zorgvuldig geselecteerde vaste locatie is dier- en natuurvriendelijk, ver weg van belangrijke broedgebieden. Dit minimaliseert verstoringen voor broedende vogels, cruciaal voor hun voortplanting. Strategische keuzes en permanente geluidsbarrières verminderen geluidsoverlast voor vogels en andere dieren, wat stress en verstoring van hun natuurlijke activiteiten minimaliseert. Verlichting op de locatie is zo ontworpen dat lichtvervuiling wordt geminimaliseerd, wat essentieel is voor nachtdieren en lichtgevoelige vogels. Bovendien zorgt de vaste festivallocatie ervoor dat kwetsbare natuurgebieden worden ontzien, wat van groot belang is voor de biodiversiteit van de stad. Festivals worden vaak gehouden in parken en natuurgebieden, wat leidt tot verstoring van flora en fauna. Met de nieuwe locatie blijven deze groene oases toegankelijk voor bewoners, vrij van de drukte en (geluids)overlast van grote evenementen.